Εκατό χρόνια ΕΣΗΕΑ

κείμενο από το ημερολόγιο της ΕΣΗΕΑ -2014, "εκατό χρόνια ΕΣΗΕΑ, αφιέρωμα στον Βλάση Γαβριηλίδη (1848-1920)", (αναδημοσιευση)

Η ιστορία αρχίζει το 1914...
Η ίδρυση της Ενώσεως Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων (ΕΣΑΕ) συνδέεται με ένα θλιβερό γεγονός, το θάνατο ενός άπορου δημοσιογράφου, η κηδεία του οποίου έγινε με έρανο των συναδέλφων του (έτσι κι αλλιώς, άποροι ήταν τα χρόνια εκείνα οι περισσό­τεροι δημοσιογράφοι).
Στο πρωτόκολλο τπς απόφασης για την ίδρυση τπς προβλεπόταν και ταμείο αλληλοβοήθειας. Το πρακτικό ίδρυσης κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών στις 14 Δεκεμβρίου 1914 και κατοχυρώθηκε με απόφασή του στις 17 Ιανουαρίου 1915. Είναι η εποχή ακριβώς της ανάπτυξης του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος, με την εμφάνιση, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, των πρώτων εργατικών ορ­γανώσεων. Ο νόμος «Περί σωματείων» του 1914 (Ν. 281 /1914) εξασφάλιζε το δικαίωμα σύστασης σωματείων και παρείχε για πρώτη φορά τη δυνατότητα σύστασης μη μεικτών (εργοδοτών-εργατών) επαγγελματικών σωματείων.
Πρώτος πρόεδρος της Ένωσης εκλέγεται ο λογοτέ­χνης και χρονογράφος Ιωάννης Κονδυλάκης. Μεταξύ των ιδρυτικών μελών της συμπεριλαμβάνονταν αρθρογραφούντες λόγιοι και πνευματικές προσωπικό­τητες, που άλλωστε ποτέ δεν έλειψαν σε όλη τπ διαδρομή της ιστορίας της Ένωσης. Ας σημειωθεί ωστόσο ότι απόπειρες για τη δημιουρ­γία σωματείων δημοσιογράφων είχαν υπάρξει και στο παρελθόν (όπως το 1908), αλλά αποδείχτηκαν βραχύβιες.

Η πρώτη εικοσαετία
Πάγια αιτήματα της Ένωσης από την ίδρυσή της ήταν η περίθαλψη, ασφάλιση, πρόνοια και αλληλοβοήθεια των μελών τπς με τη δημιουργία αντίστοιχων ταμείων και η παροχή έκτακτης αρωγής, όπως στην περίπτωση των συντακτών προσφύγων το 1922. Παράλ­ληλα, ήδη από την πρώτη δεκαπενταετία της λειτουργίας της, η Ένωση έθεσε και ειδικό­τερα θέματα, όπως την κατοχύρωση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, τη στέγασή της, την ίδρυση ιδιόκτητης λέσχης, τη σύσταση δημοσιογραφικής σχολής, τον κερδοφόρο θεσμό του ετήοιου χορού, τη δημιουργία βιβλιοθήκης, την ίδρυση Μουσείου Τύπου. Επί­σης, υποστήριξε την έκδοση σατιρικής επιθεώρησης, του Φανού των Συντακτών, η οποία γνώρισε μεγάλη κυκλοφορία και τα κέρδη της ενίσχυαν τα έσοδα της Ένωσης.
Παρά τον αυξανόμενο αριθμό των μελών της Ένωσης, η οποία το 1935 αριθμούσε περί τα 170 μέλη, μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων, περίπου αντίστοιχος με αυτόν των μελών της, παρέμενε εκτός, για λόγους που δεν είχαν πάντα σχέση με κορεσμό του επαγγέλμα­τος. Κατά συνέπεια, παράλληλα ιδρύονται άλλα δημοσιογραφικά σωματεία, όπως ο Γε­νικός Σύνδεσμος Συντακτών (με προέδρους τους Γεράσιμο Άννινο, Κώστα Πολίτη κ.ά.), στον οποίο συγχωνεύτηκαν σωματεία όπως η Ένωσις Δημοσιογράφων (με προέδρους τους Δ. Βρατσάνο, Θ. Βελλιανίτη, Ανδρ. Πουρνάρα), το Σωματείον Συντακτών (πρόεδρος Αντ. Παπαγιαννόπουλος), ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Δημοσιογράφων (πρόεδρος Σπ. Τραυλός), ενώ ενσωματώθηκε και ο Σύνδεσμος Δημοσιογράφων Πειραιώς (έτος ίδρυσης 1919). Το 1924 έπειτα από συμφωνία συνενώθηκε ο Γενικός Σύνδεσμος με την Ένωση.




Με τον αναγκαστικό νόμο «Περί δημοσιογραφικών συλλόγων» του 1935, τον οποίο συ­νυπογράφει ο τότε πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ν. Κρανιωτάκπς με την ιδιότητά του ως υφυπουργού Συγκοινωνίας, οι δημοσιογράφοι όλης της ελληνικής επικράτειας εγγράφονται «υποχρεωτικώς» σε ένα δημοσιογραφικό σύλλογο με τον τίτλο Ένωσις Συ­ντακτών της Ελλάδος, με τμήματα σε κύριες πόλεις τπς περιφέρειας. Η Ένωσπ, π οικο­νομική διαχείριση της οποίας ελεγχόταν ετησίως από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, θα έπρεπε να τηρεί ενημερωμένα μητρώα των μελών της, να συστήσει ενιαίο Ταμείο Προνοίας και Συντάξεων, να ιδρύσει και συντηρήσει δημοσιογραφική σχολή (το πρό­γραμμα τπς οποίας θα εγκρινόταν από το Υπουργείο Εξωτερικών και Εθνικής Οικονομίας), ενώ επιτράπηκε η διοργάνωση μέχρι δύο λαχειοφόρων αγορών ετησίως, τα κέρδη των οποίων θα κατανέμονταν στο Ταμείο Προνοίας, το Ταμείο Συντάξεων και υπέρ της σχο­λής. Η Ένωση Συντακτών της Αθήνας κατάφερε επίσης να ιδρύσει πρατήριο ειδών πρώ­της ανάγκης. Προβλέπονταν ακόμα διευκολύνσεις (μεταφορές) και ορισμένες ατέλειες.

Μεταξική δικτατορία και Κατοχή
Ο παραπάνω νόμος καταργείται από την κυβέρνηση του I. Μεταξά και καταρτίζεται ο Α.Ν. 1093/1938 «Περί δημοσιογραφικών οργανώσεων». Στο νεοϊδρυθέν Υπουργείο Τύπου και Τουρισμού δημιουργείται Μητρώο Τύπου όπου εγγράφονται όλοι όσοι ασκού­σαν ως κύριο επάγγελμα τη δημοσιογραφία (ιδιοκτήτες, συντάκτες, μεταφραστές, σκι­τσογράφοι κ.ά.) αλλά και το υπαλληλικό προσωπικό Τύπου. Όλες οι ενώσεις ιδιοκτητών, συντακτών και προσωπικού συνενώνονταν σε συνδέσμους. Οι σύνδεσμοι αντιπροσώ­πευαν τις ενώσεις στην Γενική Ένωση Ελληνικού Τύπου (ΓΕΕΤ), η οποία σκοπό είχε να «χαράσσει τας κατευθυντηρίους γραμμάς». Επίτιμος πρόεδρος της ΓΕΕΤ ήταν ο υφυ­πουργός Τύπου και Τουρισμού.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ανέκοψε την εφαρμογή της ελεγχόμενης και συγκεντρωτικής δομής που ο νόμος του 1938 επιδίωκε να επιβάλει στον Τύπο, ωστόσο ίσχυσε με τις κατά καιρούς τροποποιήσεις και συμπληρώσεις του μέχρι την κατάργπσή του με το Ν. 346/1969 περί Τύπου τπς απριλιανής επταετίας, με τον οποίο καταργείται όλη η υφι­στάμενη από το 1931 και εξής νομοθεσία περί Τύπου.

Η Ένωση Συντακτών συνέβαλε στην ενίσχυση του εθνικού αγώνα, πέρα από την άμεση συμμετοχή του έμψυχου δυναμικού της, με ανταποκρίσεις από το μέτωπο και με τπ διά­θεση σημαντικού χρηματικού ποσού. Στις δράσεις της μέχρι τον Απρίλιο του 1942 συ­μπεριλαμβάνονται η χορήγηση δανείων σε μέλη της (Ν.Δ. 641/1941), π έκδοση εφημερίδας κάθε Κυριακή και Δευτέρα το 1941 για τπν ενίσχυση των «αργούντων» δη­μοσιογράφων, η ενίσχυση του Λογαριασμού Ανεργίας του Ταμείου Συντάξεων Προσω­πικού Αθηναϊκών Εφημερίδων με τη θέσπιση του αγγελιοσήμου (Ν.Δ. 465/1941).
Ενεργή ήταν η δράση της ΕΣΗΕΑ την περίοδο 1942-44. Αξιομνημόνευτες πράξεις αντι­στασιακής δράσης της Ένωσης ήταν η απεργία των εφημερίδων για τα αιματηρά γεγο­νότα στο Υπουργείο Εργασίας το 1943, ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου 1943, η προσπάθεια συνένωσης των αντιστασιακών οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΔΕΣ, ΠΕΑΝ, ΕΚΚΑ) με πρωτοβουλία τπς Ένωσης, π φυγάδευση Εβραίων, η έκδοση παράνομων αντιστασιακών εντύπων. Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή της Ένωσης στην ενίσχυση του πνεύματος αλληλεγγύης ανάμεσα στο δημοσιογραφικό κόσμο, όπως για παράδειγμα η -με πρωτο­βουλία της- ίδρυση του Συνδικάτου Τύπου με πρόεδρο αυτόν της Ένωσης και μέλη εκ­προσώπους απ' όλες τις τότε οργανώσεις Τύπου (ΕΠΗΕΑ,Ένωση Εργατών Τύπου,Ένωσης Εφημεριδοπωλών κ.ά.), η διοργάνωση συσσιτίων με αποδέκτες ακόμα και με μέλη της.
Το 1943 παύεται από την κυβέρνηση δωσίλογων το Δ.Σ. της Ένωσης (πρόεδρος Γ. Κα- ράντζας). Επανεκλέγεται μετά την απελευθέρωση, τον Νοέμβριο του 1944.
Ας σημειωθεί ότι η απώλεια, με άγνωστο τρόπο, του Βιβλίου Πρακτικών των Γενικών Συ­νελεύσεων και του Βιβλίου Πρακτικών των Διοικήσεων στα χρόνια της Κατοχής αφήνει ιστορικό κενό στην ιστορία της Ένωσης αυτή την περίοδο.

Μεταπολεμικά χρόνια
Το 1945 συντάκτες ημερήσιων εφημερίδων (πρόεδρος Απ. Μαγγανάρης) που δεν εγ­γράφονταν από την ΕΣΗΕΑ ίδρυσαν την Ένωση Συντακτών Αθηναϊκού Τύπου (ΕΣΑΤ). Πρόκειται για την Ένωση Συντακτών Περιοδικού Τύπου του 1935, που άλλαξε την επω­νυμία της για να συμπεριλάβει συντάκτες του ημερήσιου Τύπου. Η ΕΣΑΤ διαλύθηκε το 1967 με τπν επιβολή τπς στρατιωτικής δικτατορίας.
Η αναθεώρηση του καταστατικού του 1973, που είχε καταρτιστεί στο πνεύμα του Ν.Δ. 1004/1971 «Περί δημοσιογραφικού επαγγέλματος» τπς δικτατορίας, αποτέλεσε κεντρικό θέμα των πρώτων μεταδικτατορικών συνελεύσεων. Το νέο καταστατικό της'Ενωσης, που ισχύει έως σήμερα, εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών το 1979.
Στο καταστατικό της η ΕΣΗΕΑ υπερασπίζεται ως θέσφατο την προάσπιση της ελευθεροτυπίας. Η ελευθεροτυπία και η ανεμπό­διστη αναζήτηση της αλήθειας συνιστούν σταθερό αξίωμα για την άσκηση του δημοσιογραφι­κού λειτουργήματος. Παραδείγ­ματα καταπάτησης αυτής της ελευθερίας υπάρχουν πολλά να αναφερθούν στη διαχρονική πο­ρεία του ελληνικού Τύπου, όπως, όμως, και πράξεις αντίστασης σ' αυτήν, όπως π έκδοση παράνο­μων εντύπων ή η έμμεση και επι­καλυμμένη αντίσταση μέσα από τις σελίδες των νόμιμων. Η δη­μοσιογραφική οικογένεια θρή­νησε και τίμησε συντάκτες της που υπερασπίστηκαν με τίμημα τη ζωή τους αυτό το αξίωμα, όπως στην περίπτωση του Ανδρέα Καβαφάκη και του Κώστα Βιδάλη. Αμφότεροι δολοφονήθηκαν σε περιόδους πο­λιτικής αναταραχής - ο πρώτος τον Φεβρουάριο του 1922 μέσα στο κύμα τρομοκρατίας κατά των βενιζελικών που εξαπέλυσαν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι φιλοβασιλικοί, και ο δεύτερος τον Αύγουστο του 1944, στην προσπάθειά του να καλύψει ειδησεογραφικά τπν πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη Θεσσαλία μέσα στο έκρυθμο κλίμα.
Ως συνδικαλιστικό όργανο, η ΕΣΗΕΑ προασπίζεται τις διεκδικήσεις των συντακτών, όπως στην περίπτωση της δεκαπενθήμερης απεργίας το 1975 για αιτήματά τους προς τους εκδότες. Στην απεργία πρωτοστάτησαν δημοσιογραφικές προσωπικότητες όπως οι Δη­μήτρης Ψαθάς, Παύλος Παλαιολόγος, Σπύρος Μελάς, Μάριος Πλωρίτης, Χρήστος Πασαλάρης, Απόστολος Μαγγανάρης, Νίκος Καραντπνός. Ιστορική θεωρείται η έκδοση της εφημερίδας των απεργών με τίτλο Αδέσμευτη Γνώμη από την ΕΣΗΕΑ στις 13 Μαΐου (υπό την προεδρία του Σπ. ΓΊαννάτου), σε συνεργασία με την Ένωση Τεχνικών Ημερησίου και Περιοδικού Τύπου Αθηνών (ΕΤΗΠΤΑ). Τη διεύθυνσή της ανέλαβε ο Κώστας Νίτσος.

Από τα πιο επιτυχή εγχειρήματα για την υποστήριξη των οικονομικών πόρων τπςΈνωσης ήταν το Λαχείο Συντακτών, που αποτέλεσε σημαντικό τροφοδοτικό πόρο των ενώσεων συντακτών όλης της ελληνικής επικράτειας. Ο Α.Ν. 339/1936 «Περί κρατικών λαχείων» παρείχε στην Ένωση την «κατ' εξαίρεσιν» δυνατότητα διενέργειας λαχείου υπέρ του σκο­πού της, δικαίωμα που κατοχυρώνεται και με μετέπειτα νομοθετικές πράξεις (όπως ο Α.Ν. 1093/1938 και το Ν.Δ. 3616/1956).
Μετά την κατάργηση του Λαχείου Συντακτών από τη δικτατορία, θεμελιώνεται με εισή­γηση τηςΈνωσης ο δημοσιογραφικός ιατροφαρμακευτικός και ασφαλιστικός οργανισμός ΕΔΟΕΑΠ (Α.Ν. 248/1967· παρόμοιες ενέργειες είχαν γίνει το 1938,1947 και 1956) για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ασφάλεια των μελών και των οικείων τους, πάγια επιδίωξη τπς Ένωσης από τπ σύστασή της.
Το 1998 ιδρύεται με προεδρικό διάταγμα το Μορφωτικό Ίδρυμα τπς ΕΣΗΕΑ με σκοπό την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την εν γένει «προαγωγή του μορφωτικού και πολιτι­στικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας και ειδικότερα των δημοσιογράφων».
Η ΕΣΗΕΑ είναι ιδρυτικό μέλος -μαζί με τις υπόλοιπες τέσσερις δημοσιογραφικές ενώσεις: Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ),Ένωση Συν­τακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ), Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Ευβοίας (ΕΣΗΕΘ- ΣΕΕ),Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ)- τπς Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ), το 1994, με πρώτο πρόεδρο τον Δημήτρη Γκλαβά, πρόεδρο και τπς ΕΣΗΕΑ.
Επίσης, είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (IFJ) και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (EFJ).

Βλάσης Γαβριηλίδης, ο δάσκαλος
Ο Βλάσης Γαβριηλίδης χαρακτηρίστηκε από τους σύγχρονούς του «εθνοδιδάσκαλος», «γενάρχης του ελληνικού Τύπου»,«αντι­πρόσωπος της γλωσσικής μεταρρύθμισης στη δημοσιογραφία» ως απάντηση στο «ψευτοκλασσικόν ύφος συντασσόμενης αρ­θρογραφίας» της εποχής του, ενώ γράφτηκε ότι αντικατόπτριζε «ολόκληρον την σύγχρο- νον δημοσιογραφία». Γεννήθηκε στην Κων­σταντινούπολη το 1849 και μαθήτευσε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σπούδασε πολι­τικές επιστήμες και φιλολογία στπ Λειψία. Το 1868 κάνει την πρώτη του εμφάνιση στην πολιτική εφημεριδογραφία της Πόλης και συμβάλλει φιλολογικά στο περιοδικό Επτάλοφος. Συντάκτης της εφημερίδας Ομόνοια / Ομόνοια και Νεολόγος (1862-1870) της Πόλης και από το 1870 διευθυντής της.


Το 1877 διαφεύγει στην Αθήνα έπειτα από ερήμην καταδίκη σε θάνατο εξαιτίας άρθρου του κατά της καταπίεσης των Ρωμιών της Πόλης και γίνεται συντάκτης στην Εφημερίδα των Συζητήσεων. Το 1878 ιδρύει με τον Κλεάνθη Τριαντάφυλλο την πολιτικοσατιρική εφημερίδα Ραμπαγάς (1878-87) και παραμένει στην εφημερίδα έως τα τέλη του 1879. Η επιλογή του τίτλου παρέπεμπε σε ομώνυμη θεατρική παράσταση της εποχής, την κω­μωδία Rabagas (1872) του Βικτοριέν Σαρντού. Ο Γαβριηλίδης στο εναρκτήριο άρθρο ονομάζει όλους τους'Ελληνες ραμπαγάδες, δηλαδή παλιανθρώπους, και την Ελλάδα «Βασίλειον των Ραμπαγάδων». Το άρθρο θεωρήθηκε αντιβασιλικό και συλλαμβάνονται οι δύο εκδότες. Τόσο σε αυτή την περίπτωση όσο και σε άλλες συλλήψεις του Γαβριηλίδη που θα ακο­λουθήσουν για καταγγελίες του κατά των κυβερ­νώντων, θα αθωωθεί.
Το 1880 εκδίδει τπν πολιτικοσατιρική εφημερίδα Μη Χάνεσαι και τα τρία ετήσια Γελοιογραφικά Ημε­ρολόγια του Μη Χάνεσαι. Η επιλογή του τίτλου παρέπεμπε σε γνωστή φράση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Σχεδόν αμέσως μετά τη διακοπή τπς έκδοσης, το 1883, κυκλοφορεί την ημερήσια πολιτική εφημερίδα Ακρόπολις.

Η Ακρόπολις καινοτομεί όχι μόνο ως προς τον τε­χνολογικό εξοπλισμό της αλλά και γιατί εισάγει ένα νέο τύπο δημοσιογραφίας, ο οποίος βασίζεται σε προσωπικές συνεντεύξεις πολιτικών αλλά και ανθρώπων των γραμμάτων, σε επιτόπια ρεπορτάζ ανταποκριτών στο εσωτερικό και το εξωτερικό, αλλά κυρίως χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη διαμόρφωσης κριτικής σκέψης στους αναγνώστες της. Η εφημερίδα γίνεται το βήμα έκφρασης της εγχώριας πνευματικής και λογοτεχνικής ζωής, αλλά και δίαυλος με τον έξω κόσμο, μέσω μετα­φρασμένων παρουσιάσεων σημαντικών έργων τπς παγκόσμιας λογοτεχνίας και διανόη­σης. Παράλληλα δημοσιεύοντας θεματικές εκδόσεις της Ακροπόλεως, όπως η Φιλολογική Ακρόπολις (1888) και αργότερα η Κυριακάτικη Ακρόπολις, η Εσπερινή Ακρόπολις, η Υπερωκεάνειος Ακρόπολις (1905) για τους Έλληνες της Αμερικής.
 Υπέρμαχος τπς δημοτικής γλώσσας, ο Γαβριηλίδης πρωτοστάτησε στπν καθιέρωσή της, αποτολμώντας και τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική από τον Αλέξανδρο Πάλλη. Ωστόσο η δημοσίευση του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου σε συνέχειες τον Νοέμβριο του 1901 στην Ακρόπολη προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, που έμειναν στπν ιστορία ως Ευαγγελικά. Ο Γαβριηλίδης υποχρεώθηκε να σταματήσει τη δημοσίευση, η οποία στοίχισε την καταστροφή των γραφείων τπς Ακροπόλεως και οδήγησε σε φονικές συγκρούσεις μεταξύ υπερμάχων της ευαγγελικής γλώσσας και χωροφυλακής, με οκτώ νεκρούς, οι οποίες προκάλεσαν την παραίτηση του αρχιεπισκόπου Προκοπίου και της κυβέρνησης Γεωργίου Θεοτόκη.

Λόγιοι συνεργάτες
Ο Γαβριηλίδης εκδίδει επίσης σειρά περιοδικών, όπως το Νέον Πνεύμα (λογοτεχνικό), την Ανθοδέσμη Μυθι­στορημάτων και Διηγημάτων (μεταφράσεις ξένων λο­γοτεχνών), τα εικονογραφημένα Κυριακάτικη, Α.Ο.Δ.Ο. (Απ όλα δι' όλους), το οικογενειακό Κυριακή και το προσκοπικό Νέα Γενεά, ημερολόγια, όπως το Καζαμίας της Ακροπόλεως και το Πανελλήνιος Σύντροφος (1890-93), το λεύκωμα Η Ελλάς κατά τους Ολυμπια­κούς Αγώνες (1896) κ.ά.


Στα έντυπά του, ημερήσια και περιοδικά, συνεργά­στηκε, βιοποριστικά, πλειάδα πνευματικών ανθρώπων της εποχής του. Ανάμεσά τους οι Αλέξανδρος Παπα­διαμάντης, Κώστας Καρυωτάκης, Κωστής Παλαμάς, Κώστας Ουράνης, Δημήτρης Χατζόπουλος, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Άγγελος Δόξας, Σπύρος Μελάς, Άγγε­λος Βλάχος, Γεώργιος Δροσίνης, Ανδρέας Λασκαράτος, Μιχάλης Μητσάκης, Στράτης Μυριβήλης, Παύλος Νιρβάνας, Νίκος Καζαντζάκης και άλλοι.
Ο Γαβριηλίδης ταυτίστηκε με την εφημερίδα του. Μέσα από τις σελίδες της μπορεί κάποιος να αντιλη­φθεί τις αρχές, τις θέσεις και τις στάσεις που υιοθέ­τησε ο εκδότης τπς απέναντι στα μεγάλα γεγονότα της εποχής. Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν «ο άσβεστος πόθος προόδου, εξευρωπαϊσμού τπς Ελλάδος», η «φανατική διεκδίκησις των δικαιωμάτων των πολιτών απέναντι στο Κράτος» και η «μεγάλη δύναμις λόγου, συνδυασμένη με εξαιρετικήν καλλιτεχνική διάθεσιν». Το «εθνικά συμφέροντα» ήταν ο άξονας που καθόριζε κάθε φορά τπν πολιτική στάση και τις συχνά αντιφατικές πολιτικές του επιλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περίοδο του εθνικού διχασμού αποκλήθηκε προδότης τόσο από τπ φιλοβενιζελική όσο και από την φι­λοβασιλική παράταξη. Πολλές φορές διώχθηκε για τις απόψεις του, πραγματοποιήθηκε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του και συχνά τα τυπογραφεία της εφημερίδας του δέ­χτηκαν καταστροφικές επιθέσεις.

Ριζοσπαστικές για την εποχή του ήταν οι απόψεις του για την ισότητα των φύλων, την ελεύθερη έκφραση της σκέψης και της συνείδησης, τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ενώ στηλίτευε την υποκρισία των θεολόγων, το σχολαστικισμό και τπν κοι­νωνική αδιαφορία. Πέθανε στην Αθήνα το 1920. Ο Βλάσης Γαβριηλίδης τιμήθηκε με το Μεγαλόσταυρο από την ελληνική πολιτεία. Προτομή του φιλοτέχνησε και δώρισε στην ΕΣΗΕΑ ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος, ενώ πορτρέτο του, φιλοτεχνημένο από τον Ηλία Φέρτη, είναι αναρτημένο στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ.