του Πλάτωνα Ριβέλλη
δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 2009 στο περιοδικό «Φωτογράφος»
Το διαδίκτυο υπήρξε μια ανέλπιστη ευλογία που άνοιξε σε όλους διάπλατα τις πόρτες τής πληροφορίας και τής επικοινωνίας. Δεν υπάρχει όμως ευλογία που να μη φέρει και την άλλη της πλευράς, αυτήν τής κατάρας. Και αυτή συνήθως προκύπτει από την άκριτη εκμετάλλευση τής ευλογίας.
Το διαδίκτυο περιλαμβάνει μια τρομακτική πλειοψηφία άχρηστων ή και εσφαλμένων πληροφοριών, καθώς και μέτριων ή και ανόητων δραστηριοτήτων και έργων. Είναι επόμενο έτσι τα ποιοτικά έργα και οι πολύτιμες πληροφορίες τις περισσότερες φορές να θάβονται κάτω από τους αποπνικτικούς σωρούς τής ανίας και τής ομοιομορφίας κάνοντας το έργο τού ευσυνείδητου επισκέπτη ιδιαίτερα κοπιαστικό και χρονοβόρο. Γι' αυτό και, χωρίς να αρνείται κανείς την τεράστια αξία τού διαδικτύου, είναι απαραίτητη η καλλιέργεια μιας ιδιαίτερα οξείας ευαισθησίας και κρίσης, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν τα ευεργετήματά του και να αποφευχθούν οι παγίδες του.
Οι φωτογράφοι, όπως ήταν αναμενόμενο, βρήκαν στο διαδίκτυο την ευτυχία τους, αφού άλλωστε η ψηφιακή τεχνολογία την εικόνα είχε πρώτα για στόχο της. Η υπερβολική όμως ευτυχία οδήγησε γρήγορα στην κατάχρηση. Έτσι λοιπόν εκατομμύρια μέτριες ή κακές φωτογραφίες άρχισαν να κατακλύζουν το διαδίκτυο και να ταλαιπωρούν καθημερινά άλλα τόσα εκατομμύρια καλοπροαίρετους επισκέπτες που δυσκολεύονται να αλιεύσουν και να απολαύσουν τις ελάχιστες καλές φωτογραφίες ανάμεσά τους....
Αυτός ο φωτογραφικός συνωστισμός συνιστά μια οπτική μόλυνση τόσο δυσβάσταχτη, ώστε μπροστά της η σύγχυση που προκαλούσαν στο πρόσφατο παρελθόν οι λίγες φωτογραφίες των λεγόμενων εμπορικών εφαρμογών να φαντάζει σήμερα σαν ελαφρό παράπτωμα.
Ο σημερινός ψηφιακός φωτογράφος αισθάνεται σχεδόν την υποχρέωση να ανεβάσει στο διαδίκτυο κάθε φωτογραφική του απόπειρα, να την εντάξει συνήθως σε έναν από τους πολυάριθμους, μάλλον συγκεχυμένης αισθητικής και ιδεολογίας, ιστότοπους και να περιμένει γνώμες από ποικίλους ανώνυμους επισκέπτες για την ποιότητα, τις γνώσεις, την αισθητική και την ταυτότητα των οποίων δεν έχει την παραμικρή πληροφόρηση. Ατυχώς, έτσι νομίζει ότι προάγει τη φωτογραφία, ότι βελτιώνει τη δική του δημιουργία και ότι εξασφαλίζει την ανθρώπινη επικοινωνία.
Η απάντηση και ταυτόχρονα η διέξοδος από αυτό τον φαύλο κύκλο είναι σχετικά απλή, αρκεί κανείς να πειθαρχήσει, να σκεφτεί και κυρίως να ασκηθεί στην επιλογή και στην απόρριψη. Το διαδίκτυο, όπως και η φωτογραφία, τα σχόλια, η επικοινωνία, οι παρέες, οι ανταλλαγές δεν θα κριθεί τελικά τόσο από την ποσότητα, όσο από την ποιότητα Και αν η πρώτη έχει εξασφαλιστεί και με το παραπάνω, η δεύτερη είναι η πρόκληση τού άμεσου μέλλοντος. Αν η καλή φωτογραφία, οι σωστές κρίσεις, οι σοβαροί άνθρωποι και οι καλές παρέες ήταν πάντα πράγματα σπάνια, παραμένουν ακριβώς έτσι και στην εποχή τού διαδικτύου. Και δεν πρόκειται οποιαδήποτε πολύωρη πλοήγηση να αλλάξει αυτή την αλήθεια. Αντίθετα. Ο μεγάλος συγχρωτισμός με εικόνες και ονόματα (και πολύ συχνά ψευδώνυμα) θα στομώσει την ευαισθησία μας και θα κάνει αόρατη την ποιότητα των εικόνων και των ανθρώπων.
Από το διαδίκτυο είναι προτιμότερο:
α) Να ζητάμε (και να προσφέρουμε) τεκμηριωμένα στοιχεία και σοβαρές γνώμες και όχι αφθονία από σχόλια και αβασάνιστες απόψεις.
β) Να ανεβάζουμε ολοκληρωμένα και κατασταλαγμένα έργα και portfolios και όχι μεμονωμένες φωτογραφίες και απόπειρες έργων.
γ) Να συμμετέχουμε σε ιστότοπους που μας εκφράζουν και των οποίων την ποιότητα οφείλουμε να κρίνουμε.
Και αν η τύχη (γιατί αυτή σίγουρα τη χρειαζόμαστε σαν επισκέπτες τού διαδικτύου) μας φέρει σε επαφή με κάποιον ή κάτι που πραγματικά αξίζει μέσα στην αυτονόητη κυρίαρχη μετριότητα, τότε ίσως θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε μια πιο ουσιαστική γνώση, επαφή και γνωριμία, αυτά δηλαδή που πάντα είχαμε ανάγκη και που κανένα απρόσωπο σύστημα δεν θα είναι ποτέ σε θέση να μας προσφέρει.
