Félix Nadar

Gaspard - Félix Tournachon, γεννήθηκε στις 6 Απριλίου του 1820 και πέθανε στις 21 Μαρτίου 1910.
'Εγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Felix Nadar. Γάλλος πρωτοπόρος φωτογράφος, συγγραφέας, δημοσιογράφος, γελοιογράφος και ερασιτέχνης αεροναύτης (με αερόστατα).

Ξεκίνησε σαν συγγραφέας και σκιτσογράφος, και από τότε υπέγραφε τη δουλειά του ως Ναντάρ. Τα σκίτσα του αφορούσαν στα γνωστά πρόσωπα της γαλλικής πολιτικής και του πολιτισμού. Απέκτησε μεγάλη φήμη σαν σκιτσογράφος τόση που μπροστά του παρέλασε όλη η ιντελιγκέντσια της Γαλλίας, (C. Baudelaire, G. Clémenceau, E. Delacroix, Sarah Bernhardt, κτλ). Για να διευκολύνεται στη δουλειά του έβγαζε μια φωτογραφία το «μοντέλο» του και έτσι πριν το καταλάβει, είχε γίνει ειδικός σ’αυτήν την καινούργια τέχνη. Ήξερε πώς να αναδεικνύει τον εαυτό τους χαλαρό, σε αντίθεση με τις στημένες φωτογραφικές πόζες της εποχής.

Το Πάνθεον του Ναντάρ συγκέντρωνε περίπου 300 προσωπικότητες σε δύο λιθογραφίες. Η πρώτη με σκίτσα, η δεύτερη με φωτογραφίες.

Felix Nadar

Το ότι φωτογράφισε τόσους διάσημους ζωγράφους, συνθέτες συγγραφείς, ηθοποιούς, διανοούμενους της εποχής του Ναπολέοντα του Γ’, αποτέλεσε δέλεαρ για την εύπορη αστική τάξη που θα ζήσει την καλύτερη εποχή της μέχρι και την κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου. Τρανταχτά ονόματα της καλής κοινωνίας φωτογραφήθηκαν στο στούντιό του. Σε αντίθεση με τους φωτογράφους της σειράς, τα καλύτερα πορτρέτα του δεν έχουν στολισμένο βάθος ούτε διακοσμητικές κουρτίνες και κολώνες γύρω από το μοντέλο. Το φόντο είναι γυμνό και ξεθωριάζει (με χαμηλό κοντραστ) όσο το μάτι απομακρύνεται από το κέντρο προς το πλαίσιο της φωτογραφίας. Όλη η δεξιοτεχνία του φωτογράφου κρίνεται στον τρόπο που φωτίζεται τα μοντέλο, συχνά με ισχυρό πλάγιο φωτισμό. Για να πετύχει τις αναλογίες και τις αντιθέσεις που ήθελε, ο Ναντάρ ζητούσε από τους ‘πελάτες’ του’ να φορούν κατά προτίμηση σκούρα ρούχα. Επιδίωκε όλη την προσοχή να την τραβά το πρόσωπο γι’ αυτό και τραβά κυρίως μπούστο ή μέχρι τη μέση τα «θέματά» του π.χ. δεν φαίνονται συχνά τα χέρια των φωτογραφούμενων ενώ μέσω και της στάσης του σώματός τους συχνά κατορθώνει μια τρισδιάστατη εντύπωση.

Προσπαθούσε να επικοινωνήσει με το μοντέλο του ώστε να καταλάβει τον χαρακτήρα του, τις ιδέες και τις συνήθειες του. Έτσι τα πορτρέτα του δεν ήταν αδιάφορες αναπαραγωγές με τεχνικά μέσα αλλά απέδιδαν πιο εσωτερικά και κρυφά χαρακτηριστικά του μοντέλου, μια ψυχολογική διάσταση της εικόνας του. Σημαντική χρονολογία στην βιογραφία του ήταν το 1864-5, όταν επί τρίμηνο εργάστηκε στην πόλη κάτω από την πόλη, στις κατακόμβες και στο αποχετευτικό δίκτυο του Παρισιού. Εκτός από το ενδιαφέρον και πρωτοποριακό για την εποχή θέμα (πηγή έμπνευσής του υπήρξαν ο υπόγειος κόσμος των «Αθλίων» του Ουγκω), η εν λόγω σειρά φωτογραφιών χάρισε στον Ναντάρ την διάκριση του πρώτου φωτογράφου που τράβηξε με τεχνητό φωτισμό σ’ ένα χώρο δύσκολο, υγρό και σκοτεινό.

Depurau - Pierrot

Το 1873, όταν απαλλάχθηκε από τις τρέχουσες επαγγελματικές υποχρεώσεις του στούντιο, που ανέλαβε πλέον ο γιος του Πολ, ο Ναντάρ παρέμεινε δημιουργικός μέσω του συγχρωτισμού του με τους ανήσυχους δημιουργούς της εποχής. Έτσι για ένα μήνα, από τον Απρίλιο έως το Μάιο του 1874, παραχώρησε το στούντιο του σε ζωγράφους του κινήματος που σύντομα θα ονομαστεί «ιμπρεσιονισμός». Στα 165 έργα που εκτέθηκαν στους μοντέρνους χώρους του στούντιο στην Boulevard des Capucines, συμπεριλαμβάνονταν πίνακες του Μονέ, του Ρενουάρ, του Πισαρό, του Ντεγκά, του Σεζάν. Μετά το τέλος της ο Ρενουάρ σχολίασε ότι τίποτα δεν βγήκε από την έκθεση αυτή, εκτός από το όνομα «Ιμπρεσιονισμός», που ο ίδιος σιχαινόταν.

Το όνομα του Ναντάρ συνδέθηκε και με μία ακόμη πρωτιά: το 1886 παίρνει συνέντευξη από το σπουδαίο χημικό Μισέλ Εζέν Σεβρέλ (1786- 1889), στα εκατοστά του γενέθλια. Τους δύο άντρες να συνομιλούν φωτογράφισε ο Πολ Ναντάρ. Η πρώτη φωτο-συνέντευξη ήταν γεγονός και δημοσιεύτηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1886 στην Journal Illustre.

Το 1950 το γαλλικό κράτος αγοράζει από την Άννα Ναντάρ, δεύτερη γυναίκα του Πολ, 60.000 αρνητικά του Στούντιο Ναντάρ. Το αρχείο του «μεγάλου πορτρετίστα και γι’ αυτό μεγάλου μυθολόγου της γαλλικής αστικής τάξης» (Ρολάν Μπαρν, «Ο φωτεινός θάλαμος»), διαχειρίζεται η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας.
Φωτογραφίες του κοσμούν συλλογές σημαντικών μουσείων, φωτογραφίας και άλλων, όπως το ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης ή η National Portrait Gallery , που διαθέτει περί τα 40 πορτρέτα του.

Πηγές: wikipedia, lifo.gr, people&ideas.gr, britannica.com (αποσπάσματα και αναδημοσιεύσεις)