Σκέψεις για τη φωτογραφία

«Σε έναν πολιτισμό που είναι αποκομμένος από τις ρίζες του, παραγεμισμένος με ανούσια πράγματα και τυφλός από τις επιθυμίες, η κάμερα μπορεί να γίνει ένας δρόμος εξέλιξης του εαυτού μας, ένα μέσο για να ανακαλύψουμε εκ νέου τη ζωή μας».

Edward Weston.

«...το ασπρόμαυρο μου δίνει τη δυνατότητα να συγκεντρωθώ στην ένταση των προσώπων, στη συμπεριφορά τους, στο βλέμμα τους, χωρίς να με παρασύρει το χρώμα. Δεν είναι έτσι η πραγματικότητα, ωστόσο, όταν κοιτάζουμε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία εισέρχεται μέσα μας, τη χωνεύουμε και ασυνείδητα τη χρωματίζουμε. Στο ασπρόμαυρο, αυτή η αφαίρεση αφομοιώνεται από τον θεατή, ο οποίος στη συνέχεια ιδιοποιείται την φωτογραφία. 

Τη φύση και τους ανθρώπους για να τους φωτογραφίσεις πρέπει να τους αγαπήσεις και να τους σεβαστείς. Γι αυτό χωρίς δισταγμό επιλέγω το ασπρόμαυρο. Αυτή τη δύναμη του ασπρόμαυρου τη βρίσκω εκπληκτική. Το ασπρόμαυρο είναι η προτίμησή μου, η επιλογή μου, ο εξαναγκασμός που μου δημιουργεί δυσκολίες...»   

Sebastião Salgado: "De ma terre a la Terre"

«Τέχνη είναι η συγκίνηση των αισθήσεων, η χαρά του πνεύματος που μετρά και εκτιμά, η αναγνώριση μιας αξονικής αρχής που αγγίζει το βάθος του είναι μας. Τέχνη είναι εκείνη η καθαρή δημιουργία του πνεύματος που μας δείχνει, σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, τα υπέρτατα όρια της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Και ο άνθρωπος νιώθει απέραντη ευτυχία, όταν αισθάνεται ότι δημιουργεί».

Le Corbusier: "Vers une Architecture", 1923

********

'Ενα φωτογραφικό λεύκωμα που επιμελήθηκε ο Δαμιανός Μωραϊτης.

Δείτε το  flip book   -  Κατεβάστε το .pdf 

Read More

Τσεχική Φωτογραφία - Poetism and Picture Poems

 

"το ποίημα πρέπει να φαίνεται ως εικόνα και η εικόνα πρέπει να διαβάζεται ως ποίημα"

  Karel Teige

Poetism and Picture Poems

Ο "Ποιητισμός" είναι ένα καθαρά τσεχικό καλλιτεχνικό κίνημα που συνθέτει και μεταφράζει τη γνώση των παγκόσμιων καλλιτεχνικών κινημάτων, όπως ο Κυβισμός, ο Φουτουρισμός και ο Κονστρουκτιβισμός. Μπορεί επίσης να κατανοηθεί ως μια ειδική εκδοχή του ευρωπαϊκού Ντανταϊσμού, με έμπνευση από την πρωτόγονη και αφελή τέχνη. 

Ο Ποιητισμός αναπτύχθηκε στο τσεχικό περιβάλλον κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, όταν η ευρωπαϊκή τέχνη επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τα ρωσικά και δυτικοευρωπαϊκά κινήματα της πρωτοπορίας. Ο τσεχικός ποιητισμός δεν έχει σαφή ορισμό, αν και έχουν δημοσιευθεί αρκετά μανιφέστα και θεωρητικές μελέτες. Η καλλιτεχνική ένωση "Devětsil" (1920-31) διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, προβάλλοντας νέες πρωτοποριακές ιδέες μέσω των μελών της. 

Με το ενωτικό σύνθημα του ζωγράφου František Muzika, "η ζωγραφική είναι ένα ζωγραφισμένο ποίημα", η έκθεση "Poetry" το 1932 συνόψισε τις τάσεις και το έργο ποιητών συμπεριλαμβανομένου και του υπερρεαλισμού. Μεταγενέστερες επιρροές του ποιητισμού μπορούν να βρεθούν ακόμη και μεταξύ των δημιουργών που ενώθηκαν στην "Ομάδα 42". Ο τσεχικός ποιητισμός ταλαντευόταν μεταξύ του ντανταϊσμού και του κονστρουκτιβισμού και μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος του υπερρεαλισμού στην Τσεχική Δημοκρατία.

Η θεωρητική ραχοκοκαλιά του ποιητισμού διαμορφώθηκε κυρίως από τον θεωρητικό της τέχνης Karel Teige (1990-51) και τον ποιητή Vítězslav Nezval (1900-1950). Ο τίτλος μιας από τις μελέτες του Τέιγκε, "Κτίριο και ποίημα" (1927), υποδηλώνει σαφώς την προϋπόθεση του ποιητισμού στη σύνδεση της κονστρουκτιβιστικής σαφήνειας στην οπτική (λογοτεχνική, αρχιτεκτονική) κατασκευή του έργου με ποιητικό περιεχόμενο. 

Η εγγύτητα της εικόνας και του ποιήματος περιγράφεται ως εξής: "το ποίημα πρέπει να φαίνεται ως εικόνα και η εικόνα πρέπει να διαβάζεται ως ποίημα". Ο τίτλος μπορεί να ερμηνευθεί ως ένας ευρύτερα κατανοητός όρος της ποίησης ή ως "η τέχνη του να ζεις και να απολαμβάνεις" (Karel Teige).

Ο Ποιητισμός ήταν πιο εμφανής στη λογοτεχνία (η σύγχρονη μεσοπολεμική ποίηση των Nezvalov, Seifert, Biebl) και στις καλές τέχνες. Οι επιρροές του εντοπίζονται επίσης στη σκηνογραφία, το θέατρο, το κινηματογράφο και λίγο στη γλυπτική. 

Jan  Saudek

Read More

Charis Wilson, η μούσα του Edward Weston

 

"Οι φωτογραφίες του νεανικού προσώπου της Wilson και της "γυναικείας φόρμας" της αντανακλούσαν την εξέλιξη του Weston σε ένα φωτογράφο ικανό να αφεθεί στο αληθινό συναίσθημα".

Andy Grundberg

Charis Wilson, μούσα, ερωμένη και γυναίκα του Edward Weston

Στην ηλικία των 93 ετών, η Charis Wilson είχε δει περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη γυναίκα στην ιστορία της φωτογραφίας. Ως  ερωμένη, συγγραφέας, σύντροφος, μοντέλο  και γυναίκα του Edward Weston, η Charis άφησε ανεξίτηλο  αποτύπωμα στο έργο του Weston και στον τρόπο με τον οποίο εμείς βλέπουμε  τα φωτογραφικά γυμνά του. 

Η Charis είναι το θέμα περισσότερων από τα μισά γυμνά του Weston, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα πιο διάσημα - της σειράς Oceano Dunes, του Nude in a Doorway και τη φωτογραφία της στη λίμνη Ediza είναι πολύ γνωστή αν και κάπως παρεξηγημένη. 

Η Charis μεγάλωσε σε μια λογοτεχνική οικογένεια, περιτριγυρισμένη από ενήλικες. Ήταν ένα ασθενικό παιδί και ανέπτυξε τη σωματική της δύναμή κάνοντας ποδήλατο και κολυμπώντας γυμνή στα φύκια του κόλπου Carmel. Όταν γνώρισε τον Weston, εκείνη ήταν 19 ετών και εκείνος 48, ήδη καταξιωμένος φωτογράφος με ένα βιβλίο στο ενεργητικό του και τη φήμη ως μοντερνιστή φωτογράφου. 

Οι συγγραφικές  της ικανότητες βοήθησαν να εξασφαλίσει ο Weston μια υποτροφία Guggenheim το 1937 - την πρώτη που δόθηκε ποτέ σε φωτογράφο. Η διορατικότητα και οι παρατηρήσεις της συνόδευσαν τις φωτογραφίες του κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους στο πρωτοποριακό μπεστ σέλερ  "California and the West".

 Edward Weston - Charis, Santa Monica, 1936

Read More

Βασίλης Κουτσαβέλης, ο φωτογράφος των Ιωαννίνων

 

Ο Βασίλης Κουτσαβέλης γεννήθηκε στην Πωγωνιανή της Ηπείρου το 1903. Σε ηλικία 12 χρονών πήγε στην Αθήνα με σκοπό να γίνει φωτογράφος. Εργάστηκε αρχικά σαν παραγιός και σαν βοηθός μέχρι το 1928, όποτε και αποφάσισε να επιστρέψει στα Γιάννενα και να ανοίξει δικό του φωτογραφείο. Η δουλειά του και η τεχνική του τον ανέδειξαν σε έναν από τους πολύ καλούς φωτογράφους της εποχής. Τα χρόνια του Μεσοπολέμου ήταν τα πιο παραγωγικά για τον φωτογράφο. Οι φωτογραφίες του χαρακτηρίζονται από τεχνική ποιότητα όσο και από αισθητική. Είναι σημαντικό ότι δεν περιορίστηκε στο χώρο του στούντιο, αλλά αποτύπωσε μεθοδικά σκηνές από την καθημερινή ζωή και τα δρώμενα στην πόλη και την περιοχή των Ιωαννίνων. 

Δυστυχώς, το φωτογραφικό αρχείο του αλλά και αυτό που είχε συγκεντρώσει από τους παλιότερους φωτογράφους χάθηκε. Ένα μέρος από 700 περίπου γυάλινα αρνητικά του βρίσκονται στη συλλογή του παλαιού φωτογράφου Χρήστου Σουμαλεύρη. Ο Β. Κουτσαβέλης είχε εκδώσει και καρτ ποστάλ με τοπία των Ιωαννίνων. Φωτογραφίες με τοπία του δημοσιεύτηκαν σε τεύχη του περιοδικού Καινούργια Τέχνη.

Read More

Piergiorgio Branzi, ο Bresson της Ιταλίας

 

"Il giro dell'occhio" 

"Ο κύκλος του βλέμματος"

Φωτογράφος της Leica, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς μοντερνιστές φωτογράφους της Ιταλίας. Ο Piergiorgio Branzi, γεννήθηκε στη Φλωρεντία, ήρθε στο προσκήνιο εντελώς ξαφνικά το 1953 και έκτοτε βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ιταλικής φωτογραφίας», ανέφερε το περιοδικό Leica Fotografie στο τεύχος 3/1960 και τον παρουσίασε ως “Master of the Leica”.

Η επιλογή των θεμάτων του Branzi είναι ευρεία και πολύπλευρη, ωστόσο, το ανθρώπινο στοιχείο είναι πάντα το κορυφαίο και κεντρικό θέμα των εικόνων του. Οι συνθέσεις του είναι λιτές και το τυπικό στοιχείο και το εικαστικό περιεχόμενο έχουν για αυτόν την ίδια σημασία.

Read More

Marion Post Wolcott - φωτογραφίζοντας το "αμερικάνικο όνειρο"

 

"Οι γυναίκες έχουν διανύσει πολύ δρόμο, αλλά όχι αρκετό. Μπροστά τους υπάρχουν ακόμη τρομερά εμπόδια. Μιλήστε με τον εαυτό σας και την ψυχή σας. Προχωρήστε μπροστά, ίσως τότε να μην είναι πολύ αργά"

Marion Post

Η Wolcott γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1910 στο Μοντκλέρ του Νιου Τζέρσεϊ. Γεννημένη σε μια οικογένεια που εκτιμούσε την εκπαίδευση και τη συμμετοχή στα κοινά, η Μάριον μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου η κοινωνική ευαισθητοποίηση ήταν αναπόσπαστο μέρος της ανατροφής της. Η πρώιμη επαφή με τις έννοιες της κοινωνικής δικαιοσύνης και  ευαισθητοποίησης για τον άνθρωπο έθεσε τις βάσεις για τη μελλοντική της καριέρα στη φωτογραφία ντοκoυμέντου.

Μετά τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και στη Σχολή Κοινωνικών Ερευνών, η Μάριον ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου ήρθε σε επαφή με τον αναπτυσσόμενο τομέα του φωτορεπορτάζ. Η ζύμωση με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και η ανερχόμενη καλλιτεχνική σκηνή της δεκαετίας του 1930 την επηρέασε βαθύτατα όπου άρχισε να καταγράφει και να σχολιάζει κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.

Με την αδελφή της Έλεν πήγε στη Βιέννη όπου σπούδασαν φωτογραφία υπό την καθοδήγηση της Αυστριακής φωτογράφου Trude Fleischmann (1895-1990). Εκεί έζησαν από πρώτο χέρι τη βίαιη άνοδο των ναζί και αποφάσισαν να  επιστρέψουν στην Αμερική μη αντέχοντας το κλίμα βίας που επικρατούσε. Οι εμπειρίες της στη Βιέννη την οδήγησαν να ενταχθεί στο αντιφασιστικό κίνημα των ΗΠΑ.

Daughter of a Cajun family returning home after fishing in Cane River, Melrose, Lousiana, 1940

Read More

David Gahr, the Face of Folk Music

 

«Έγινα επαγγελματίας φωτογράφος το πρωί που γεννήθηκε ο γιος μου Σεθ»

David Gahr

O Gahr  μας άφησε ένα από τα πλουσιότερα φωτογραφικά έργα  όλων των εποχών. Ξεκίνησε ως αποθηκάριος στο δισκοπωλείο Sam Goody's στο κέντρο του Μανχάταν. Το χόμπι της φωτογραφίας τον οδήγησε να φωτογραφίζει πολλούς από τους αστέρες της μουσικής που έμπαιναν στο κατάστημα, συχνά απευθείας από τα τζαζ κλαμπ της West 52nd Street.  Έγινε επαγγελματίας φωτογράφος το 1958, όταν η ικανότητά του στο πορτραίτο αναγνωρίστηκε από τον ιδρυτή της Folkways Records, Moses Asch. 

Φωτογράφισε πολλά εξώφυλλα δίσκων της Folkways η οποία είχε συμβόλαια με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες της φολκ μουσικής στη δεκαετία του 1960 οι οποίοι θα επηρέαζαν αργότερα την αμερικάνικη λαϊκή μουσική και κουλτούρα για τα επόμενα 40 χρόνια.

 Η φωτογραφία του Gahr αποτυπώνει τη ποίηση και τη ψυχή των καλλιτεχνών. Το έργο του διατήρησε την αυθεντικότητα της νέας γενιάς γι'αυτό και έγινε ένας από τους πιο περιζήτητους φωτογράφους της μουσικής βιομηχανίας.  

Read More

Irving Penn, "Cigarettes"

 

«μέρος της Ιστορίας Τέχνης του 20ου αιώνα»

 Μπορούμε αν θέλουμε να τα σκεφτούμε ως μεταφορές, ως θραύσματα αρχαίου γλυπτού, θραύσματα αρχιτεκτονικής ή  πεταμένα κοστούμια βασιλιάδων και ζογκλέρ.

 Είναι σημαντικό να θυμόμαστε την ασημαντότητά τους, γιατί διαφορετικά η ευγένεια, η ευγλωττία τους, η κλασική ορθότητά τους δεν θα άγγιζαν τόσο βαθιά τις καρδιές μας. 

John Szarkowski

Τα "Cigarettes" του Irving Penn έγιναν γρήγορα κομμάτι της τέχνης του 20ού αιώνα όταν μια επιλογή τους παρουσιάστηκε από τον John Szarkowski - λίγες μόλις εβδομάδες αφότου είδε τις εκτυπώσεις στο στούντιο του Penn - στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης το 1975.

Στην περίπτωση των "Cigarettes", ο Penn βρήκε κυριολεκτικά τα θέματά του πεταμένα στο δρόμο. Φέρνοντάς τα στο στούντιό του και δημιουργώντας προσεκτικά αυτές τις μινιμαλιστικές συνθέσεις, μετέτρεψε ένα από τα πιο ευρέως καταναλωτικά και απορριπτόμενα προϊόντα της κοινωνίας μας, σε συμβολική αναπαράσταση της σύγχρονης κουλτούρας. Αυτός ο μετασχηματισμός είχε ως αποτέλεσμα μια από τις πιο κομψές αλλά και άμεσες εκφράσεις της μεταμοντέρνας τέχνης.

Read More