«Η Νέα Γυναίκα πίσω από την κάμερα» 1920 - 1950
'Εκθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης - ΜΕΤ (7-2021)
Η έκθεση ξεκινά με μια επιλογή αυτοπροσωπογραφιών, στις οποίες συχνά απεικονίζεται η φωτογράφος με τη φωτογραφική της μηχανή. Αυτά τα πορτρέτα ορίζουν από την αρχή τη θεματική της έκθεσης, την ανάδειξη του γυναικείου «προσώπου» της φωτογραφίας στις δεκαετίες 1920-1950 και τον τρόπο με τον οποίο εκείνες συνέβαλαν στην εξέλιξη της τέχνης τους.
Η επιμελήτρια 'Αντρια Νέλσον συγκέντρωσε και αναδεικνύει το έργο 120 φωτογράφων, πολλές από τις οποίες ήταν έως τώρα άγνωστες. Η δουλειά τους καλύπτει όλα τα είδη φωτογραφίας εθνογραφία, διαφήμιση, δημοσιογραφία, πολεμικό ρεπορτάζ, μόδα, avant garde καλλιτεχνική σκηνή, αθλητισμό, χορό, φωτογραφία δρόμου και κοινωνικό documentary.
Αυτές οι φωτογράφοι που με το έργο τους βοήθησαν να καταγραφεί η πρόσφατη ιστορία του κόσμου προέρχονται από 20 χώρες. Το γεγονός αυτό ανατρέπει την αντίληψη ότι μόνον ο δυτικός κόσμος επέτρεψε στις γυναίκες των αρχών του προηγούμενου αιώνα να πραγματώσουν τη νέα τους ταυτότητα, να γίνουν η «Νέα γυναίκα» που με τη δράση της προκάλεσε επαναστατικές αλλαγές στη ζωή και στην τέχνη. Στην πραγματικότητα αυτός ο όρος αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, ισχυρή έκφραση της νεωτερικότητας που ενσαρκώθηκε από εκατομμύρια γυναίκες εκείνης της εποχής, πολλές ανώνυμες, λιγότερες επώνυμες και διάσημες.
Για πολλές από αυτές τις τολμηρές γυναίκες η φωτογραφική μηχανή ήταν ένα μέσο για να επιβεβαιώσουν την ανεξαρτησία τους και να εκφραστούν καλλιτεχνικά. Στη διάρκεια της πολυτάραχης περιόδου που διαμορφώθηκε από δύο παγκόσμιους πολέμους, οι γυναίκες φωτογράφοι μπήκαν στην πρώτη γραμμή και παρήγαγαν ανεκτίμητα οπτικά τεκμήρια, που αντικατοπτρίζουν τόσο τις προσωπικές τους εμπειρίες όσο και τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές της εποχής.
Κατά τη χρονική περίοδο που εξετάζει η έκθεση, η άνοδος του τύπου γέννησε την ανάγκη του φωτορεπορτάζ. Παράλληλα, το ίδιο το μέσο, η κάμερα, έγινε πιο ελαφριά και εύχρηστη, ωθώντας τις γυναίκες να βγουν από την ασφάλεια του στούντιο για να εξερευνήσουν τον κόσμο που ζούσαν. Εισπράττοντας έντονα τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και την αυξανόμενη πολιτική αναταραχή, πολλές δημιούργησαν εικόνες που εξέφρασαν τη φτώχεια, την κοινωνική ανισότητα και κινητοποίησαν την κοινή γνώμη.
Κάποιες συνέχισαν ακόμη περισσότερο. Τα ονόματα της Λι Μίλερ και της Μάργκαρετ Μπουρκ-Γουάιτ μας είναι ίσως περισσότερο γνωστά από αυτά της Τερέζ Μπόνεϊ, της Σάνκο ή της Γερμανίδας Γκέρτα Τάρο. 'Ολες βρέθηκαν μέσα στον πόλεμο - οι δύο πρώτες εργάστηκαν επαγγελματικά ακολουθώντας τα αμερικανικά συμμαχικά στρατεύματα. Η Τάρο ταξίδεψε στην Ισπανία το 1936 μαζί με τον Ρόμπερτ Κάπα και σκοτώθηκε τον Ιούλιο του 1937 στη διάρκεια της μάχης του Μπρουνέτε.
Οι εικόνες της Χιροσίμα μετά τον βομβαρδισμό που διέσωσε με τον φακό της η Τσουνέκο Σασαμότο και οι φωτογραφίες της νεοσύστατης Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από τις Χου Μπο και Νιου Γουέιγιου προσθέτουν ακόμη μερικές όψεις στην πολύπλοκη μορφή της μεταπολεμικής εποχής.
Εμπνευσμένη από το παγκόσμιο φαινόμενο της "Νέας Γυναίκας", η έκθεση επιδιώκει να επανεκτιμήσει την ιστορία της φωτογραφίας και να προωθήσει νέες και πιο περιεκτικές συζητήσεις σχετικά με τη συμβολή των γυναικών φωτογράφων.
Το ιδανικό της "Νέας Γυναίκας" της δεκαετίας του 20 του περασμένου αιώνα, γνωστό και ως «nouvelle femme», «neue Frau», «modan gāru» ή «xin nüxing», ήταν αναγνωρίσιμο από την αισθητική του. Γυναίκες με κοντά μαλλιά, κομψά φορέματα και πόζες γεμάτες αυτοπεποίθηση σε περιοδικά και μεγάλες οθόνες.
Μεταξύ των φωτογράφων που παρουσιάζονται είναι οι Berenice Abbott, Ilse Bing, Lola Álvarez Bravo, Florestine Perrault Collins, Imogen Cunningham, Madame d’Ora, Florence Henri, Elizaveta Ignatovich, Consuelo Kanaga, Germaine Krull, Dorothea Lange, Dora Maar, Tina Modotti, Niu Weiyu, Tsuneko Sasamoto, Gerda Taro, και Homai Vyarawalla.
επιμέλεια : J.Eco
πηγές : Μάρω Βασιλειάδου, εφμ "Καθημερινή", Met Museum NY
