O πρίγκιπας του σκοτεινού θαλάμου
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '70 η επαγγελματική εργασία σε ένα σκοτεινό θάλαμο ήταν μία άχαρη δουλειά. Ο φωτογράφος που υπογράφει με το όνομά του στο κάτω μέρος μιας εκτύπωσης είναι ο φωτογράφος που παίρνει πάντα όλα τα βραβεία. Ενώ τα παιδιά του σκοτεινού θαλάμου που έχουν κάνει το πενήντα τοις εκατό της σκληρής δουλειάς για να μετατρέψουν μια καλή φωτογραφία σε μία βραβευμένη φωτογραφία ποτέ δεν έχουν την αναγνώριση που τους αξίζει.
'Ολα αυτά άλλαξαν, όταν η Ilford άρχισε να βραβεύει τους ανθρώπους που εκτύπωναν στα ετήσια βραβεία Ilford Print. Έτσι ξεκίνησε η προσοχή του κοινού να στρέφεται επιτέλους στους πιο ικανούς τεχνίτες του σκοτεινού θαλάμου.
Ο Larry Bartlett της Daily Express στα τριανταένα χρόνια του, ήταν πλέον στην κορυφή του επαγγέλματός του. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχε λάβει εννέα βραβεία από την Ιlford για την ποιότητα των εκτυπώσεών του, με αποκορύφωμα τη διάκριση όλων όταν ανακηρύχθηκε τεχνίτης της Χρονιάς του σκοτεινού θαλάμου (τυπωτής), το 1982.
Ο John Downing δεν θα ήταν ο κορυφαίος φωτογράφος Τύπου στη Βρετανία, αν δεν ήταν ο Bartlett να τυπώνει όλη του τη δουλειά και αντιστρόφως ο Bartlett θα συνέχιζε να θεωρείται απλώς ένας καλός τεχνίτης του σκοτεινού θαλάμου (τυπωτής) αν δεν ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με το εξαιρετικό μάτι του Downing.
Με τους δυο τους να συνεργάζονται στενά ως ομάδα, η Daily Express γνώριζε πως είχε την πιο δυναμική ματιά σε ολόκληρη τη Fleet Street.
Όταν εγκατέλειψε το σχολείο στα δεκαέξι του, ο Bartlett πήγε κατευθείαν στο Press Association ως κούριερ. Παρακολούθησε μαθήματα φωτογραφίας στο κολέγιο για πέντε χρόνια. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του βρήκε αμέσως δουλειά στην εφημερίδα.
«Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε μέρος για να βρω δουλειά στη φωτογραφία. Από τύχη προέκυψε μια κενή θέση και ήταν τέλεια. Αν δεν το έκανα τότε απλά θα ήταν αλλιώς τα πράγματα. Ευτυχώς προέκυψε η δουλειά στη Daily και από τότε είμαι εκεί.»
- Οι περισσότεροι ερασιτέχνες φωτογράφοι ομολογούν εύκολα ότι δεν είναι πολύ καλοί τεχνίτες σκοτεινού θαλάμου (τυπωτές), οπότε ποιες είναι οι ιδιότητες που απαιτούνται για να γίνει κάποιος καλός τυπωτής; Και σε ποιον τομέα πιστεύει ο Bartlett ότι οι περισσότεροι ερασιτέχνες αδυνατούν;
«Πρέπει να έχεις υπομονή και να κάνεις πάρα πολλή εξάσκηση. Εξακολουθώ να νιώθω σαν να μαθαίνω από την αρχή. Το πρόβλημα με τους περισσότερους φωτογράφους είναι ότι προσπαθούν να κάνουν πράγματα όσο το δυνατόν φθηνότερα. Κάνουν 36 εκτυπώσεις από 36 αρνητικά καρέ όσο πιο γρήγορα και φθηνά μπορούν. Αν κάποιος μου ζητήσει να φτιάξω ένα 16x12 χρεώνω 25 £ για μια πλήρως ρετουσαρισμένη εκτύπωση ποιότητας έκθεσης. Εάν πρόκειται να το κάνετε μόνοι σας, τότε θα πρέπει να ξοδέψετε περίπου 10 £ σε υλικά και τότε ίσως μπορεί να έχετε μια καλή εκτύπωση».
Όταν έρχεται αντιμέτωπος με ένα αρνητικό, ο Bartlett κάνει πρώτα μια βασική εκτύπωση, ώστε να μπορεί να δει τις περιοχές στις οποίες θα θέλει να κάψει ή να αποφύγει. «Απλά κάντε μια βασική εκτύπωση στο μέγεθος με το οποίο θέλετε να δουλέψετε για να ελέγξετε ότι είναι το αρνητικό καθαρό και ευκρινές και ότι έχει ωραίο απαλό τόνο. Μετά αρχίζετε να "παίζετε" με αυτό για να το κάνετε σωστά ένα καλό τύπωμα».
Στη Dailly Express, ο Bartlett χρησιμοποιεί το RC Ilfospeed, αλλά για την εκθεσιακή του εργασία πηγαίνει πάντα σε χαρτιά με βάση τις ίνες υψηλότερης ποιότητας FB. «Για τον εαυτό μου, μου αρέσει να χρησιμοποιώ το Ιlfobrom ή το Galerie με συγκεκριμένη προτίμηση για το Ilfobrom. Αν κοιτάξετε τα μαύρα στο Calerie στο φως της ημέρας, θα δείτε ότι μερικά από αυτά δεν είναι αρκετά μαύρα, αλλά έχουν μια μωβ απόχρωση».
Σε αντίθεση με πολλούς επαγγελματίες τεχνίτες σκοτεινού θαλάμου (τυπωτές), ο Bartlett δεν έχει απέχθεια για τα χαρτιά RC. "Έχουν και αυτά τις χρήσεις τους", λέει.
"Όλες οι εκτυπώσεις για εκθέσεις γίνονται με pearl resin-coated paper και το αποτέλεσμα πάντα είναι πολύ καλό. Για τυπώματα με RC χαρτί χρησιμοποιώ εμφανιστή με αραίωση 2:1 που μου δίνει ωραία και δυνατά μαύρα." Όταν έφτιαχνε μια εκτύπωση έκθεσης, ο Bartlett τύπωνε πάντα έναν βαθμό πιο σκληρό από ό,τι θα ήθελε και μετά έκαιγε τα highlights. Με αυτόν τον τρόπο έλεγε "θα έχετε ένα καλό βαθύ μαύρο και ωραίους φωτεινούς τόνους."
"Από την άλλη πλευρά, στα χαρτιά RC με πλαστική βάση είναι πολύ δύσκολο το ρετούς. Το καλύτερο υλικό για χρήση είναι το Spotone και το Spot Off (που εισάγονται από την Αμερική από την Coldfinger Ltd) τα οποία λειτουργούν εξαιρετικά και σε χαρτί FB."
Οι φωτογράφοι των εφημερίδων έχουν τη φήμη ότι παράγουν άθλια αρνητικά. Ο Bartlett λέει ότι το μέσο αρνητικό φίλμ της Fleet Street είναι πάντα κακό και θέλει πολύ κόπο για να βγάλεις ένα καλό και αποδεκτό αποτέλεσμα.
Στο σπίτι του στο Surrey, ο Bartlett έχτισε έναν σκοτεινό θάλαμο, στον οποίο χρησιμοποιούσε έναν μεγενθυντήρα De Vere 504 και έναν Leitz Focomat και του άρεσε να κρατά τους χρόνους έκθεσής του αρκετά σύντομους. "Στη δουλειά οι μεγεθυντές δεν φροντίζονται όπως πρέπει και καταστρέφονται. Οι άνθρωποι καθαρίζουν τους φακούς σκουπίζοντάς τους με τα ρούχα τους, γι' αυτό αποφάσισα να αγοράσω τους δικούς μου με ένα σετ φακών Rodenstock που η ποιότητά τους είναι εξαιρετική."
"Η παραγωγή μιας εκτύπωσης για μια μεγάλη εφημερίδα είναι προφανώς μια πολύ διαφορετική κατάσταση από την εκτύπωση μιας έκθεσης, αλλά πιστεύω ότι ο ένας κλάδος έχει βοηθήσει πολύ τον άλλο.
Στο Express πρέπει να παράγεις την καλύτερη δυνατή εκτύπωση στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Εάν θέλεις να κάνεις μια εκθεσιακή εκτύπωση, μπορείς να τη δουλεύεις για ώρες αλλά πρέπει να έρθει όμως ένα στάδιο που θα πεις ότι αυτό είναι και τέλος, οπότε αυτό θα είναι και το τελικό αποτέλεσμα."
Χάρη στα βραβεία Ιlford, ο Bartlett είχε μεγάλη ζήτηση ως τεχνίτης σκοτεινού θαλάμου. Κάποια στιγμή ξεκίνησε και τη δική του επιχείρηση εκτυπώσεων, την οποία διηύθυνε στον ελεύθερο χρόνο του. Ομολόγησε επίσης ότι θα προτιμούσε να είναι ένας φωτογράφος που περιφέρεται στον κόσμο όπως ο Downing αντί να είναι κάθε μέρα τόσες πολλές ώρες κλεισμένος στο σκοτεινό θάλαμο.
"Αποφάσισα ότι ήταν καλύτερο να είμαι καλός σε αυτό που έκανα παρά να μην είμαι και τόσο καλός σε κάτι που θα ήθελα να κάνω. Για τον εαυτό μου τυπώνω λίγο, κυρίως με χρώμα».
επεξεργασμένη φωτογραφία
Ο John τράβηξε αυτή τη φωτογραφία μετά τη Διάσκεψη του Εργατικού Κόμματος στο Μπράϊτον. "Τροποποιώ μια η αρχική έκθεση για να μελετήσω πρώτα τη λεπτομέρεια που ήθελα στην ίδια την προβλήτα και μετά σιγά-σιγά κατέβηκα σε έκθεση κάνωντας μάσκα με τα χέρια μου. Πρώτα σκοτείνιασα τη λωρίδα ανάμεσα στη θάλασσα και την προβλήτα βγάζοντας τον ήλιο και μετά σκοτείνιασα το σετ κάτω στο έδαφος δίνοντας περισσότερο χρόνο για να σκουρίνει όλη η εικόνα".
επεξεργασμένη φωτογραφία
"Για τη φωτογραφία του Ντάστιν Χόφμαν, έκανα μια δοκιμαστική εκτύπωση για να έχω τη βασική έκθεση και στη συνέχεια τη μείωσα στο μισό κολλώντας λευκές κουκκίδες στα μάτια, όχι στην πραγματικότητα στο χαρτί αλλά στα κλιπ στην άκρη του χαρτιού. Για το 50 % της έκθεσης τα μάτια ήταν πλήρως καλυμμένα, μετά έδωσα για το υπόλοιπο 50% έκθεση με τα μάτια ακάλυπτα. Στη συνέχεια σκούρηνα τα χέρια και μετά τύπωσα τα μάγουλα και τη μύτη όσο το δυνατόν περισσότερο. Έπειτα σκούρηνα τα μαλλιά ενώνοντάς τα με το φόντο στο βάθος, αργότερα διόρθωσα τους γιακάδες για να ενσωματωθούν σωστά με την υπόλοιπη εικόνα."
επεξεργασμένη φωτογραφία
«Σε πολλά πορτρέτα μπορεί να υπάρχουν στοιχεία που αποσπούν την προσοχή στο παρασκήνιο, όπως το κορίτσι σε αυτή τη φωτογραφία του Downing. Ένα άλλο πρόβλημα, επίσης, σε αυτή την περίπτωση, είναι να αποκτήσω ωραίους τόνους δέρματος σε ένα μαύρο άτομο, έτσι πάντα το βγάζω πολύ φωτεινό και στη συνέχεια ταλαιπωρούμαι στις περιοχές του highlight, κάτι που τείνει να δίνει στο δέρμα μια υπέροχη υφή. Μετά απλά μαύρισα το φόντο κάνοντας μία μάσκα με το χέρι μου εξαφανίζοντας τη κοπέλα».
επεξεργασμένη φωτογραφία
Ο John Downing ήθελε να δείξει αυτό το ατύχημα του τρένου αρκετά ζωντανά και άμεσα. Αν είχε χρησιμοποιήσει ένα φακό 28mm, όλο το κομμάτι του τρόμου στο παρασκήνιο θα είχε χαθεί, οπότε το τράβηξε σε δύο μέρη με ένα φακό 105mm και τα ένωσα εγώ στο σκοτεινό θάλαμο. Χρησιμοποιήθηκαν δύο μεγεθυντές στην ίδια μεγέθυνση που ο καθένας είχε ξεχωριστή βάση. Ο ένας τοποθετήθηκε ελαφρώς ψηλότερα από τον άλλο προκειμένου να δημιουργηθεί μια επικάλυψη. Στη συνέχεια, ένα φύλλο χαρτιού κόπηκε στα δύο σε μια γραμμή που κάλυπτε το περίγραμμα του επάνω βαγονιού. Αυτά στη συνέχεια στερεώθηκαν στη βάση κάθε μεγενθυντήρα. Κάθε τμήμα τυπώθηκε στο ίδιο φύλλο χαρτιού. Κατόπιν με λίγο προσεκτικό ρετούς ενώθηκαν οι φωτογραφίες, στο τέλος πρόσθεσα και το τόξο στο πάνω μέρος για να το κάνω πιο φυσικό. Δεν ήταν τόσο δύσκολο όσο φαίνεται, μου πήρε περίπου μία ώρα.
