Ray Metzker, ένας περιπλανόμενος διανοούμενος φωτογράφος

20 Οκτ 2023

 

"Το γιατί μια φωτογραφία ξεχωρίζει ανάμεσα σε πολλές άλλες είναι πάντα ένα μυστήριο. Στην αρχή το θέμα δεν είναι ποτέ ακριβώς γνωστό, αλλά στην πορεία της εργασίας μου κάτι εμφανίζεται στο φιλμ ή στην εκτύπωση που μου μιλάει. Δεν μπορώ να προβλέψω πότε θα συμβεί αυτό, ωστόσο όταν συμβαίνει υπάρχει ένας ενθουσιασμός. Και αυτό είναι ένα από τα πράγματα που με κρατάνε σε εγρήγορση"



Ο Ray Metzker γεννήθηκε το 1931 στο Μιλγουόκι. Φοίτησε στο Institute of Design του Σικάγο το 1956, μια σχολή που εκείνη την εποχή αναφερόταν ως το νέο Bauhaus, όπου σπούδασε με τους συναδέλφους του μοντερνιστές φωτογράφους Harry Callahan και Aaron Siskind. Μετά την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών από το Ινστιτούτο το 1959, το έργο του Metzker άρχισε να συγκεντρώνει ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή και κριτική εκτίμηση, πρώτα και κύρια από τον Edward Steichen, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν επιμελητής φωτογραφίας στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.  

 Στις αρχές της καριέρας του, το έργο του χαρακτηριζόταν από ασυνήθιστη ένταση. Η σύνθεση, η πολλαπλή έκθεση, η επικάλυψη αρνητικών, η αντιπαράθεση δύο εικόνων, το solarization και άλλα μορφικά μέσα αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος της εργασίας του.  Ήταν αφοσιωμένος στην ανακάλυψη των δυνατοτήτων της ασπρόμαυρης φωτογραφίας κατά τη διάρκεια της λήψης και της εκτύπωσης και επέδειξε άριστη δεξιοτεχνία σε κάθε στάδιο της φωτογραφικής διαδικασίας. Η μοναδική και συνεχώς εξελισσόμενη μαεστρία του Ray Metzker στο φως, τη σκιά και τη γραμμή μεταμορφώνουν το συνηθισμένο σε ένα βασίλειο καθαρής οπτικής απόλαυσης.




Μεγάλα αμερικανικά μουσεία άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για το έργο του Metzker τη δεκαετία του 1960, παγιώνοντας τη φήμη του ως κορυφαίου φωτογράφου. Στο μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση το 1967. Αναδρομικές εκθέσεις οργανώθηκαν το 1978 από το Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας στη Νέα Υόρκη και το 1984 από το Μουσείο Καλών Τεχνών στο Χιούστον. Η έκθεση  στο Χιούστον παρουσιάστηκε στη συνέχεια στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο, στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, στο Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφειας, στο High Museum of Art της Ατλάντα, στο Διεθνές Μουσείο Φωτογραφίας του Ρότσεστερ και στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης της Ουάσινγκτον.

Το 2011, το Μουσείο Τέχνης Nelson-Atkins στο Κάνσας Σίτι διοργάνωσε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του Metzker, η οποία ταξίδεψε στο Μουσείο J. Paul Getty στο Λος Άντζελες και στο Μουσείο Τέχνης Henry στο Σιάτλ.

 Ο Keith F. Davis, ανώτερος επιμελητής φωτογραφίας στο Nelson-Atkins, περιγράφει το έργο του Metzker ως "το καλύτερο μιας κλασικής μορφής του αμερικανικού μοντερνισμού που ξεπέρασε κάθε απλή έννοια τεχνικού πειραματισμού ή φορμαλισμού για να φωτίσει ένα πολύ ευρύτερο ανθρώπινο πεδίο".









Eργογραφία 

 Ο Metzker εργάστηκε κυρίως σε αστικές περιοχές.  Οι φωτογραφίες του προκύπτουν από μία ψυχρή  και εκλεπτυσμένη ματιά, αποκαλύπτοντας μια ευαισθησία και μια ειρωνεία στη γλυκύτητα των ανθρώπινων χειρονομιών. Τα πλάσματα της άμμου, που φωτογραφήθηκαν στην ακτή του Νιου Τζέρσεϊ, εκφράζουν τις πιο οικείες παρατηρήσεις του Metzker για τον άνθρωπο. Οι ξαπλωμένες φιγούρες, που κοιμούνται ανάμεσα στα υπάρχοντά τους και μπλέκονται με τους συντρόφους τους, είναι παγιδευμένες σε αυτό που ο καλλιτέχνης περιγράφει ως "ευαίσθητες,  άχρωμες, τρυφερές και εξαίσιες στιγμές".

 






  Οι εικόνες από τη σειρά "Philadelphia", όπου οι άνθρωποι φαίνονται ως σιλουέτες ή εξαφανίζονται εντελώς, θεωρούνται από τον καλλιτέχνη ως το αποκορύφωμα της επιδίωξής του για μίνιμαλ υποβλητικούς "χώρους". 

 







 Στα έργα "Double Frame" και "Pictus Interruptus", τα οποία ο Metzker αποκαλεί "στούντιο", τον απασχολούν περισσότερο οι καθαρά τυπικές σχέσεις. Οι συνεχείς πειραματισμοί με τεχνικές στην εστίαση, έκθεση, αρνητικό φορμά, βάθος πεδίου, οπτική προοπτική και κάδρο, έχουν δημιουργήσει ένα σύνολο από στοιχειωμένες, μερικές φορές ακατανόητες, εικόνες που έχουν σκοπό να αντανακλούν την παραφωνία της αστικής ζωής. 

 







 Στην πιο πρόσφατη σειρά του, "City Whispers", ο καλλιτέχνης επέστρεψε στην άμεση παρατήρηση. Οι άνθρωποι είναι απομονωμένοι, κατακερματισμένοι και συχνά απρόσωποι. Τα νευρικά έντονα φώτα και η κίνηση γύρω τους φαίνεται να τονίζουν την απομόνωσή τους. 






Ο Metzker συνθέτει και μετασχηματίζει διαρκώς τα "κοινά" για να δημιουργήσει νέα "οπτικά εδάφη" τα οποία θα εξερευνήσει ο θεατής. 

  Η προσέγγισή του στη φωτογραφία εξηγείται ίσως καλύτερα από μια δήλωση που έκανε κάποτε: "Η τέχνη είναι η δράση του ανθρώπου πάνω σε κοινότυπο υλικό. Η σκληρή δουλειά μας ξαφνιάζει. Αναγνωρίζουμε τα συστατικά, αλλά δύσκολα πιστεύουμε στο αποτέλεσμα". 

Ο Ray Metzker πέθανε τον Οκτώβριο του 2014 σε ηλικία 83 ετών στη Φιλαδέλφεια, μια πόλη που είχε κάνει σπίτι του και συχνό του θέμα από το 1962.




κείμενο, επιμέλεια : J.Eco

πηγές: Philadelphia Museum of Art, Artnet.com, The New York Times, Gitterman Gallery, Artsy.net










Ray Metzeker, portrait






A Maze ’N Philadelphia, 1967/1984

Ένας λαβύρινθος στη Φιλαδέλφεια, 1967/1984

Αυτό το έργο του Metzker από τη σειρά Composites είναι συναρμολογημένο από δεκάδες μεμονωμένες φωτογραφίες που δείχνουν τον έναν πεζό μετά τον άλλο να διασχίζει την ίδια σκάλα. Στο σύνολό του, το σύνολο θυμίζει τον ομώνυμο λαβύρινθο, και η περίεργη απόλαυση του να παρακολουθείς από μακριά το ατελείωτο πέρασμα των ανθρώπων, μοιάζει με την παρακολούθηση μιας φωλιάς μυρμηγκιών...





A Maze ’N Philadelphia, 1967/1984






MGM I, 1969 (λεπτομέρεια)

Jacob Cartwright, Αναπληρωτής Διευθυντής, Laurence Miller Gallery "Η φήμη του Metzker ως πρωτοπόρου εδραιώθηκε με την ατομική έκθεση του 1967 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης που ήταν αφιερωμένη στα σύνθετα έργα του - μοντερνιστικά έργα που συνδύαζαν δεκάδες εκτυπώσεις και εκθέσεις φωτογραφικών μηχανών σε μεγάλες εικόνες με μοτίβα που μπορούσαν να σταθούν δίπλα στους μεγάλους αφηρημένους πίνακες της δεκαετίας του 1960".




MGM I, 1969 



Μύκονος, 1979

"Στην πορεία ανακαλύπτουμε πώς κάποια μικρή απόφαση, μια διαφορετική στάση, ίσως ακόμη και μια εισβολή, προσθέτει μια εντελώς νέα διάσταση"...



Μύκονος, 1979