"H Απόψυξη"
"Το καθήκον μου ήταν να γνωρίσω στον αναγνώστη τη δουλειά των μεταλλουργών, των πιλότων, των ανθρακωρύχων, των γιατρών, των αγροτών, τη ζωή τους και να το κάνω αυτό με ειλικρίνεια"
Οι "ευτυχισμένοι" εργαζόμενοι από τις σκηνοθετημένες, ιδεολογικά εγκεκριμένες φωτογραφίες αντικαταστάθηκαν με ρεπορτάζ από την πραγματική ζωή. Η "απόψυξη" στη σοβιετική πολιτική σκηνή μετά τη Περεστρόϊκα οδήγησε σε "απόψυξη" και στη φωτογραφία. Οι επίσημες προπαγανδιστικές λήψεις πέρασαν στο παρασκήνιο και αντικαταστάθηκαν από ζωντανές στιγμές της πραγματικής ζωής της Σοβιετικής 'Ενωσης.
Ο Vladimir Lagrange αγαπούσε τη φωτογραφία από την παιδική του ηλικία. Φίλοι, συγγενείς ή απλώς τυχαίοι άνθρωποι έχουν αποτυπωθεί από το φακό του. Το 1959, όταν ήταν 20 ετών, ξεκίνησε την καριέρα του ως φωτορεπόρτερ στο TASS, το κύριο πρακτορείο ειδήσεων της χώρας. Ο φωτογράφος έγινε μάρτυρας της μεταβατικής εποχής στη Σοβιετική 'Ενωση, αποτυπώνοντας λυρικά τη καθημερινή της ζωή.
Τα έργα του Vladimir Lagrange στο "Τhe Thaw", παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο πλαίσιο του 10ου Διεθνούς Μήνα Φωτογραφίας στην Μπιενάλε Μόσχας το 2014. Συμμετέχοντας σε διάφορα διεθνή προγράμματα και λαμβάνοντας πολυάριθμα βραβεία, ήταν ένας από τους εκατό φωτογράφους παγκοσμίως που εργάστηκαν για το βιβλίο "A Day in the Life of the Soviet Union” - "Μια ημέρα στη Σοβιετική Ένωση" , Publisher: Collins, 1987 , USA . Οι φωτογραφίες του βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο, Ρωσία, Ιταλία, Βρετανία, Ελβετία και Αυστραλία.
Τα χρόνια της "απόψυξης" ήταν μια μοναδική περίοδος της σοβιετικής ιστορίας, ήταν η εποχή που η διάθεση ολόκληρης της χώρας άλλαξε άλλοτε διακριτικά και άλλοτε βίαια. Αυτό το νέο αίσθημα ελευθερίας εκφράστηκε έντονα στις φωτογραφίες του Lagrange, ιδίως στο περίφημο έργο του "Περιστέρια", το οποίο το "The Soviet Photo Magazine" δημοσίευσε ολόκληρο σε ολοσέλιδο μέγεθος. Οι παραδοσιακές, επιτηδευμένες και παγωμένες εικόνες των παρελάσεων και των συνεδρίων του Πολιτικού Γραφείου αντικαταστάθηκαν τώρα σταδιακά από νέες φωτογραφίες που εξακολουθούσαν να είναι σκηνοθετημένες, αλλά όμως ανέπνεαν ελευθερία και έδειχναν μια διαφορετική οπτική της εποχής που ερχόταν.
Η νέα γενιά των Σοβιετικών φωτογράφων έστρεψε το πρόσωπό της σε νέες μορφές έκφρασης και νέες αξίες. Όλες αυτές οι διαδικασίες μπορούν να διαβαστούν στα έργα του Vladimir Lagrange.
Natalia Grigorieva - Litvinskaya
Ιδρύτρια και επιμελήτρια της γκαλερί Lumière
Στη μεταπολιτευτική και πολεμική περίοδο, όταν η φωτογραφία στην ΕΣΣΔ αναπτυσσόταν, η εικόνα του Σοβιετικού Ανθρώπου ήταν σαφής: ήταν η εικόνα ενός στρατιωτικού ήρωα. Τα ομαδικά πορτραίτα εκείνης της εποχής έδειχναν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, πόσο σημαντικός ήταν αυτός ο ηρωισμός - είτε ήταν του εργάτη είτε του στρατιώτη - για τη χώρα.
Όταν έφτασε η εποχή του πολιτικού και κοινωνικού "ξεπαγώματος", ακολούθησε και το "ξεπάγωμα" της Φωτογραφίας. Τότε ήταν που το έργο του Lagrange ήρθε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Εκείνα τα χρόνια οι άνθρωποι εργάζονταν στις δουλειές τους τις καθημερινές και τα Σαββατοκύριακα ακολουθούσαν τα φωτογραφικά τους ενδιαφέροντα μέσα από λέσχες. Οι φωτογραφικές μηχανές που ήταν κατάλληλες για φωτογράφηση σε εξωτερικούς χώρους διαδόθηκαν τότε για πρώτη φορά, επιτρέποντας στους Σοβιετικούς να βγάζουν φωτογραφίες σε όλη την πόλη, κάτι που προηγουμένως επιτρεπόταν μόνο στους επίσημους φωτοανταποκριτές. Ήταν αδύνατο πριν να τραβήξει κάποιος απλώς μια φωτογραφία του Κρεμλίνου ή μια γέφυρα της Μόσχας.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια περίοδος ανθρωπιστικής φωτογραφίας που απευθυνόταν σε "απλούς" ανθρώπους με επίκεντρο τον "απλό" άνθρωπο. Οι φωτογράφοι αποτύπωναν τη καθημερινή ζωή, με τον Lagrange να αποδίδει με το έργο του τα ωραιότερα συναισθήματα από οποιονδήποτε άλλο. Ακόμα και στις επίσημες φωτογραφίες του για διάφορες εκδόσεις (όπως το Sovetsky Soyuz, ένα απόλυτα ελίτ περιοδικό που τυπώθηκε έγχρωμο και εξήχθη στη Δύση), ο Lagrange ήταν ο καλύτερος στο να απεικονίζει τoν "καθημερινό" άνθρωπο.
Τα εμβληματικά έργα των φωτογράφων Alexander Rodchenko και Boris Ignatovich μεταξύ των δεκαετιών 1920 και 1940 μοιάζουν τώρα αρχαία και ξεπερασμένα, δεν αισθανόμαστε πια τις φωτογραφίες τους...
Ο Dmitry Donskoy και ο Vladimir Lagrange πέθαναν στις 22 Ιανουαρίου 2022. Πολλοί έγραψαν τότε : "Πώς είναι δυνατόν; Δύο δάσκαλοι μας άφησαν την ίδια ημέρα". Δεν θέλω να τον συγκρίνω με τον Lagrange, αλλά ο Donskoy ήταν ένας άνθρωπος του συστήματος, ήταν ο προσωπικός φωτογράφος του Γέλτσιν. Ο Lagrange δεν δόξασε ποτέ κανέναν από το πολιτικό σύστημα, δεν εργάστηκε ποτέ για το σύστημα και δεν ήταν άνθρωπος που ωραιοποιούσε, που προσπαθούσε να κερδίσει ένα μετάλλιο ή που ήλπιζε σε μια θέση στην Pravda. Όλα αυτά του ήταν ξένα.
Ο Lagrange αντιπροσωπεύει τη διανόηση της Μόσχας που διατήρησε την ανθρωπιά της. Ενσαρκώνει ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο συντεταγμένων, ένα διαφορετικό τρόπο θεώρησης της ζωής. Το έργο του προσφέρει έναν ειλικρινή και ωραίο τρόπο να βλέπεις τους ανθρώπους με αγάπη.
Τα έργα του Lagrange δημοσιεύτηκαν σε πολλά σοβιετικά και ξένα περιοδικά, όπως στο γερμανικό Die Freie Welt, το οποίο δημοσίευσε περίπου δέκα από τις προσωπικές του φωτογραφικές συλλογές.
Πολλά από τα έργα του έγιναν σύμβολα της εποχής: "Goalkeeper" (1961), "Pigeons of the World" (1962), "Young Ballerinas" (1962). Η ζωή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σε κάθε φωτογραφία και όλες αυτές οι εικόνες εκφράζουν την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Ο Lagrange εξέδωσε και το δικό του βιβλίο για τη Σοβιετική εποχή με τίτλο “So We Lived” - "Έτσι ζήσαμε". Το 2002, για τη συμβολή του στη φωτογραφία, του απονεμήθηκε το μεγάλο φωτογραφικό βραβείο της Σοβιετικής 'Ενωσης, Golden Eye of Russia.
Ο Lagrange γεννήθηκε στη Μόσχα το 1939 και πέθανε στην ίδια πόλη το 2022.
κείμενο - επιμέλεια: J.Eco
πηγές: erarta.com - designyoutrust.com - meduza.io
Vladimir Lagrange
