Cartier Bresson - Helen Levitt

"MEXICO"

Τον Απρίλιο 2023, το Ίδρυμα Bresson, με την έκθεση "MEXICO", δημιούργησε ένα διάλογο μεταξύ των μεξικανικών φωτογραφιών της Helen Levitt (1913-2009) και εκείνων του Henri Cartier-Bresson (1908-2004). Οι δύο φωτογράφοι γνωρίστηκαν στη Νέα Υόρκη την άνοιξη του 1935. Ο Henri Cartier-Bresson είχε μόλις περάσει σχεδόν ένα χρόνο στο Μεξικό. Το 1941, γοητευμένη από τις φωτογραφίες του Γάλλου, η Helen Levitt επέλεξε τον ίδιο προορισμό. Αυτά τα δύο ταξίδια τους αποδείχθηκαν καθοριστικά στην αρχή της μακράς σταδιοδρομίας τους.

Το 1934, ο Henri Cartier-Bresson ξεκινά για το Μεξικό προκειμένου να ακολουθήσει μια εθνογραφική αποστολή που στην πορεία διακόπηκε, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Γοητευμένος από τη χώρα, αποφάσισε να μείνει εκεί για εννέα μήνες. «Δεν είναι η περιέργεια που σε κάνει να επισκεφτείς το Μεξικό, θέλεις μια ολόκληρη ζωή για να το ζήσεις και να το γνωρίσεις», έγραψε στους γονείς του.

Στο Μεξικό γνώρισε πολλούς καλλιτέχνες και εξέθεσε φωτογραφικά έργα του τον Μάρτιο του 1935 μαζί με τον Manuel Álvarez Bravo στο Palacio de Bellas Artes στην Πόλη του Μεξικού, πριν φύγει για τη Νέα Υόρκη.

Συνεπαρμένη από τις εικόνες του Μεξικού του Bresson (κατά τη διάρκεια της έκθεσης Documentary & Anti-Graphic Photographs στη γκαλερί Julien Levy στη Νέα Υόρκη), η Levitt ταξίδεψε για πρώτη φορά στο εξωτερικό και βρέθηκε στο Μεξικό τον Απρίλιο του 1941, σε ηλικία 21 ετών, με σκοπό να δει από κοντά τη ζωή εκεί και να τραβήξει σχεδόν τα ίδια θέματα με τον Bresson.

Το ταξίδι αυτό έγινε παρέα με την Alma Agee, σύζυγο του μυθιστοριογράφου James Agee, και τον γιο της Joel. Παρέμεινε στην Πόλη του Μεξικού, εστιάζοντας στην εξερεύνηση της υπαίθρου, αναζητώντας την ίδια οικειότητα με τους χαρακτήρες των εικόνων της όπως έκανε στη Νέα Υόρκη.

Πρόκειται για φωτογραφίες που τραβήχτηκαν στο Μεξικό με διαφορά επτά ετών, το 1934 από τον Henri Cartier-Bresson και το 1941 από την Helen Levitt. Εκείνη την εποχή και οι δύο, ήταν κάτω από τριάντα ετών. Το καλλιτεχνικό τους ταξίδι είχε μόλις ξεκινήσει και είχαν ήδη δημιουργήσει μερικά από τα πιο σημαντικά έργα τους.

Αξίζει να σημειωθεί πως και οι δύο χρησιμοποιούσαν μια Leica των 35 mm. Το Μεξικό είχε μια έλξη για αυτούς, όπως και για πολλούς αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενους εκείνη την εποχή, λιγότερο για τον εξωτισμό και περισσότερο για την επαναστατικότητά του.

Ήταν επίσης ο τόπος μιας επανάστασης που είχε, για παράδειγμα, εμπνεύσει το κινηματογραφικό έργο του Σεργκέι Αϊζενστάιν "Que viva Mexico" το 1930 - 1931. Ο Cartier-Bresson και η Levitt ήθελαν να παρατηρήσουν έναν πληθυσμό άγνωστο σε αυτούς, σε μια περίοδο της ζωής τους που δεν είχαν άλλη δέσμευση πέρα από τη φωτογραφική τους πρακτική.

Βιογραφίες

Henri Cartier-Bresson

Γεννημένος το 1908 στο Chanteloup, Seine et Marne, ο Henri Cartier-Bresson ξεκίνησε σπουδάζοντας ζωγραφική στο στούντιο του André Lhote στο Παρίσι πριν αφοσιωθεί στη φωτογραφία.

Το έργο του αποτέλεσε αντικείμενο εκδόσεων και εκθέσεων από το 1933, αρχικά στο εξωτερικό και στη συνέχεια στη Γαλλία. Ταξιδεύει στην Ευρώπη, το Μεξικό και μετά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενδιαφέρθηκε και για τον κινηματογράφο, εντάχθηκε στην ομάδα Nykino και βοήθησε τον Jean Renoir το 1936 και το 1939. Την ίδια περίοδο, σκηνοθέτησε τρία ντοκιμαντέρ για τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) στη Νέα Υόρκη του αφιέρωσε μια έκθεση το 1947 και την ίδια χρονιά, δημιούργησε το πρακτορείο Magnum Photos με τους Robert Capa, David Seymour, George Rodger και William Vandivert. Στη συνέχεια πέρασε τρία χρόνια στην Ανατολή.

Πίσω στην Ευρώπη, το 1952 δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, "Images à la Sauvette". Στη συνέχεια έκανε πολλά ταξίδια και αποφάσισε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 να αφοσιωθεί στο σχέδιο. 'Εχει το παρατσούκλι "το μάτι του αιώνα" ήταν μάρτυρας των μεγάλων γεγονότων του 20ου αιώνα: Η κηδεία του Γκάντι στην Ινδία, οι τελευταίες μέρες του Κουομιντάνγκ στην Κίνα, οι πρώτες φωτογραφίες της ΕΣΣΔ μετά τον θάνατο του Στάλιν κλπ. Όταν πέθανε το 2004, άφησε πίσω του μια μοναδική κληρονομιά στην ιστορία της φωτογραφίας, η οποία αποτελεί συνεχώς αντικείμενο νέων ερμηνειών χάρη στο έργο του Foundation Henri Cartier-Bresson, που δημιουργήθηκε το 2003 από τη σύζυγό του Martine Franck και την κόρη τους, Melanie.

Helen Levitt

Γεννημένη το 1913 στο Μπρούκλιν, η Helen Levitt έζησε όλη της τη ζωή στη Νέα Υόρκη και παράγει εκεί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς της. Στα 18 της έμαθε να χρησιμοποιεί την κάμερα και τον σκοτεινό θάλαμο δουλεύοντας για τον φωτογράφο Florian Mitchell.

Το 1935, μετά τη συνάντησή της με τον Walker Evans και τον Henri Cartier-Bresson αποφασίζει να γίνει και η ίδια φωτογράφος, αγοράζοντας την πρώτη της Leica τον επόμενο χρόνο. Η Levitt διδάσκει εικαστικές τέχνες σε σχολείο και αρχίζει να ενδιαφέρεται για τις ζωγραφιές με κιμωλίες των παιδιών στις φτωχογειτονιές της Νέας Υόρκης

Το 1938-1939 έγινε βοηθός του Walker Evans και γνώρισε τον James Agee. Το 1941 η Levitt ταξίδεψε στο Μεξικό και εργάστηκε ως συντάκτρια για τον Luis Buñuel.

Ο Edward Steichen οργάνωσε την πρώτη της ατομική έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) το 1943. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950, η Helen Levitt συνεργάστηκε με τον James Agee σε δύο ντοκιμαντέρ, συμπεριλαμβανομένου του "The Quiet One" (1948), που ήταν υποψήφιο για Όσκαρ.

Στη συνέχεια, η Helen Levitt αφοσιώθηκε ξανά στη φωτογραφία δρόμου. Το 1959, έλαβε διαδοχικά δύο επιχορηγήσεις από το Ίδρυμα Guggenheim για να τραβήξει έγχρωμες φωτογραφίες της Νέας Υόρκης. Πολλά από τα πρωτότυπά της θα κλαπούν το 1970. Δημοσίευσε το πρώτο της βιβλίο "A Way of Seeing" το 1965. Το 1974, ο John Szarkowski παρουσίασε τις έγχρωμες φωτογραφίες του στο MoMA ως προβολή Slide Show.

Το 1998, το έργο της Helen Levitt εκτέθηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία στην Galerie Anne de Villepoix στο Παρίσι. Το 2007, το Ίδρυμα Henri Cartier-Bresson της αφιέρωσε μια έκθεση. Η Helen Levitt πέθανε το 2009 στη Νέα Υόρκη.

επιμέλεια: Δαμιανός Μωραϊτης - fotografes.gr J.Eco

πηγές: The Foundation H.C.Bresson - "MEXICO" (απόσπασμα - αναδημοσίευση)

δείτε τα αφιερώματα του aspromavro για τον Cartier Bresson και τη Helen Levitt