Ομάδα Memphis, οι πρωτοπόροι του μεταμοντερνισμού και του κίτς. Αρχιτεκτονική, διακόσμηση, φωτογραφία.
Τα κιτς, πολύχρωμα έπιπλα του Memphis αποτελούσαν μια δημοφιλή εκπροσώπηση των μεταμοντέρνων θεωριών που είχαν κυριαρχήσει στο αβάν-γκαρντ ξέσπασμα στην αρχιτεκτονική και το ντιζάιν για τουλάχιστον μια δεκαετία. Η επιτυχία στην κατανόηση αυτών των ιδεών οφειλόταν κυρίως στη διαπίστωση ότι προσπάθησαν αρκετοί να εκτελέσουν μια πρωτότυπη ιδέα. Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό, εκτός από το γεγονός ότι τα αποτελέσματα ήταν συχνά για γέλια. Εχετε ψεκάσει ποτέ με χυμό λεμονιού τα μάτια σας όταν χρησιμοποιούσατε τον λεμονοστύφτη του Φίλιπ Σταρκ σε σχήμα καλαμαριού; Ο κ. Σταρκ ευθύνεται γι' αυτό, αλλά αυτός ο στύφτης αποτελεί τμήμα της κληρονομιάς του Memphis.
Το Memphis έχει επηρεάσει κατά πολύ τον επανασχεδιασμό της σχέσης του ντιζάιν με τα μίντια. Ηταν μία από τις πρώτες έξυπνα συνδεδεμένες σχεδιαστικές ομάδες που είχαν κάλυψη από τα μίντια, ξεκινώντας από το πάρτι του λανσαρίσματος. Η εκδήλωση συγκέντρωσε τόσο πολύ κόσμο, με αποτέλεσμα ο ιδρυτής του Memphis, ο Ιταλός σχεδιαστής Ettore Sottsass,να φτάσει σχεδόν τελευταίος στην εκδήλωση επειδή το αυτοκίνητό του είχε κολλήσει στην κίνηση. Η σύντροφός του, η κριτικός ντιζάιν Barbara Radice, δημοσίευσε σειρά άρθρων αναφερόμενη στο Memphis σαν ένα σημαντικό νέο κίνημα ντιζάιν, μαζί με ομαδικό πορτρέτο του κ. Sottsass και των νέων συνεργατών του, σε μια «απόπειρα επικοινωνίας» φωτογραφημένη στο σχήμα ενός ρινγκ.
Επιπλέον δημοσιότητα προέκυψε από την είδηση ότι ο σχεδιαστής μόδας Καρλ Λάγκερφελντ είχε επιπλώσει το διαμέρισμά του στο Μόντε Κάρλο με σχέδια από το Memphis.
Τριάντα χρόνια μετά το ντεμπούτο του Memphis, πετυχημένα πάρτι, διαφημιστικές καμπάνιες, φωτογενή πορτρέτα και ακριβά, αν και καθόλου
πρακτικά έπιπλα αποτελούν στοιχεία που θα παραμείνουν στη σκηνή του ντιζάιν. Αλλά ο κ. Sottsass εγκατέλειψε το Memphis το 1985: η κ. Racide
είπε ότι ένιωσε «καταδιωκόμενος σαν ροκ σταρ» από τους δημοσιογράφους. Αρκετοί από τους προηγούμενους συνεργάτες της ομάδας ένιωσαν το ίδιο και το απέρριψαν επίσης.
Η ιστορία αυτής της σχέσης αγάπης – μίσους με το Memphis έχει ξαναζωντανέψει στην έκθεση με τίτλο «Postmodernism: Style and subversion 1970-1990», που φιλοξενείται στο Μουσείο Victoria&Albert στο Λονδίνο.
Ο μεταμοντερνισμός ξεκίνησε στα τέλη του '60, όταν προχωρημένοι αρχιτέκτονες και σχεδιαστές διέκριναν τα σημάδια γι' αυτό που έβλεπαν, καθώς το κίνημα των μοντερνιστών υποχωρούσε.
Μαζί με την κριτική του μοντερνισμού, αγκάλιασαν ορισμένα από τα ταμπού, μαζί με τη νοσταλγία, τα κιτς στοιχεία, την υπερβολική διακόσμηση και την ειρωνεία. Ως τα τέλη της δεκαετίας του '70, οι ιδέες τους είχαν αφομοιωθεί στο έργο του κ. Sottsass και άλλων.
Μέχρι τότε στυλιστικά στοιχεία του μεταμοντερνισμού ήταν ορατά στα νέα μουσικά είδη του πανκ στη Βρετανία και της χιπ-χοπ στην Αμερική. Οπως έδειξε το Memphis, το μεταμοντέρνο στυλ είχε τεράστια εμπορική απήχηση. Αλλά ήταν πολύ εύκολο για τον μεταμοντερνισμό να μοιάζει οριακά κιτς: σκεφτείτε όλες τις νέες ρομαντικές μπάντες που εμφανίζονται και προωθούνται στο MTV ή τα ξενοδοχεία που μοιάζουν με φθηνούς νεοκλασικούς ναούς.
Ακόμη και η επιλογή της ονομασίας ήταν ατυχής. «Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί ο μεταμοντερνισμός έπρεπε να συστηθεί αρνητικά» έγραψε ο μουσικός Ντέιβιντ Μπερν στον κατάλογο της έκθεσης. «Να μη λέει τι ευελπιστεί να είναι, αλλά αντίθετα αυτό που δεν είναι».
Η ιστορία αυτής της σχέσης αγάπης – μίσους με το Memphis έχει ξαναζωντανέψει στην έκθεση με τίτλο «Postmodernism: Style and subversion 1970-1990», που φιλοξενείται στο Μουσείο Victoria&Albert στο Λονδίνο.
Ο μεταμοντερνισμός ξεκίνησε στα τέλη του '60, όταν προχωρημένοι αρχιτέκτονες και σχεδιαστές διέκριναν τα σημάδια γι' αυτό που έβλεπαν, καθώς το κίνημα των μοντερνιστών υποχωρούσε.
Μαζί με την κριτική του μοντερνισμού, αγκάλιασαν ορισμένα από τα ταμπού, μαζί με τη νοσταλγία, τα κιτς στοιχεία, την υπερβολική διακόσμηση και την ειρωνεία. Ως τα τέλη της δεκαετίας του '70, οι ιδέες τους είχαν αφομοιωθεί στο έργο του κ. Sottsass και άλλων.
Μέχρι τότε στυλιστικά στοιχεία του μεταμοντερνισμού ήταν ορατά στα νέα μουσικά είδη του πανκ στη Βρετανία και της χιπ-χοπ στην Αμερική. Οπως έδειξε το Memphis, το μεταμοντέρνο στυλ είχε τεράστια εμπορική απήχηση. Αλλά ήταν πολύ εύκολο για τον μεταμοντερνισμό να μοιάζει οριακά κιτς: σκεφτείτε όλες τις νέες ρομαντικές μπάντες που εμφανίζονται και προωθούνται στο MTV ή τα ξενοδοχεία που μοιάζουν με φθηνούς νεοκλασικούς ναούς.
Ακόμη και η επιλογή της ονομασίας ήταν ατυχής. «Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί ο μεταμοντερνισμός έπρεπε να συστηθεί αρνητικά» έγραψε ο μουσικός Ντέιβιντ Μπερν στον κατάλογο της έκθεσης. «Να μη λέει τι ευελπιστεί να είναι, αλλά αντίθετα αυτό που δεν είναι».
πηγή : εφημ. "Η Καθημερινή" 10-2011, (αναδημοσίευση)
William Eggleston.
Made in Memphis: Eggleston's surreal visions of the American south.
Ο φωτογράφος William Eggleston γεννήθηκε το 1939 στο Memphis της πολιτείας του Tennessee της Αμερικής. Φωτογράφος διεθνώς αναγνωρισμένος για τη προώθηση της έγχρωμης εικόνας ως σύγχρονου εκφραστικού μέσου.
Περί τα 1962, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη δουλειά του Henri Cartier Bresson από τον οποίο επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό. Το 1965 άρχισε να πειραματίζεται με την έγχρωμη φωτογραφία και με την οποία θα συνεχίσει να απασχολείται μέχρι σήμερα.
Το 1967 πηγαίνει στη Νέα Υόρκη, όπου γνωρίζει και επηρεάζεται από τους Lee Friedlander και Garry Winogrand. Ένα απόγευμα του ’67 συναντά τον John Szarkowski, υπεύθυνο φωτογραφίας στο ΜοΜΑ (Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης), με την βαλίτσα του γεμάτη έγχρωμα σλάιντ. Το αποτέλεσμα της συνάντησης, έρχεται 9 χρόνια αργότερα, όταν κάνει την προσωπική του έκθεση έγχρωμων φωτογραφιών στο ΜοΜΑ το 1976, που θεωρήθηκε σταθμός στην ιστορία της φωτογραφικής τέχνης, μιας και εισήγαγε ουσιαστικά την έγχρωμη φωτογραφία στο χώρο της τέχνης.
Τα θέματά του Eggleston είναι συνηθισμένοι άνθρωποι, αστικό τοπίο και εσωτερικά κατοικιών, στις κωμοπόλεις του αμερικανικού Νότου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την απλότητα που κυριαρχεί μιας και τα θέματα των κάδρων του είναι αντικείμενα και καταστάσεις της καθημερινότητας. Κλιματιστικά, άδεια κουτάκια από Coca-Cola, καλώδια τροφοδοσίας, πινακίδες παλαιών αυτοκινήτων, παρκόμετρα, στύλοι της ΔΕΗ, εργοτάξια, βενζινάδικα και φαστφουντάδικα απεικονίζονται συνήθως στις δουλειές του.
Μπορεί κάποιος να τον θεωρήσει βαρετό και ανούσιο, όμως τελικά τι είναι αυτό που κάνει μια φωτογραφία σπουδαία, ασφαλώς όχι το θέμα της αλλά ο τρόπος που το χειρίζεται και τελικά το αποδίδει ο φωτογράφος. Και ο τρόπος του Eggleston τον κατατάσσει στους σπουδαίους, καινοτόμους και πρωτοπόρους της φωτογραφίας. Δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το γεγονός ότι ο William Eggleston άλλαξε κυριολεκτικά την ιστορία της φωτογραφίας.
κείμενο: Βασίλης Ζαφειρίου
thestoryofphotography.blogspot.com
William Eggleston
