κείμενο : Βασίλης Καρκατσέλης
απόσπασμα από το βιβλίο του, " Από τον Γερμανικό Εξπρεσιονισμό στο Γερμανικό Νταντά και από εκεί στο Μπάουχάουζ και στην Νέα Αντικειμενικότητα", Φωτογραφικό κέντρο Θεσσλονίκης, 2014, (αναδημοσίευση)
Πρώτον, η φωτογραφία στο Μπάουχαους δεν ήταν ενταγμένη από τα πρώτα χρόνια του προγράμματος διδασκαλίας και δεν χρησιμοποιήθηκε ως ανεξάρτητο μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης. Μόνο όταν ο Hannes Meyer ανέλαβε τη διεύθυνση του Μπάουχαους και καταρτίστηκε, υπό τη διεύθυνσή του, το νέο διδακτικό πρόγραμμα, άλλαξε η δομή εκπαίδευσης και έτσι το 1929 δημιουργήθηκε η κατεύθυνση φωτογραφίας στο Ντεσάου Μπάουχαους, υπό τη διεύθυνση του Walter Peterhans, Σε αυτήν, οι μαθητές όχι μόνο διδάσκονταν τη φωτογραφική θεωρία και την πρακτική, αλλά την ίδια στιγμή και το πώς θα αποκτήσουν ένα συγκεκριμένο όραμα για αυτήν.
Στο Dessau Μπάουχαους, δημιουργήθηκε σύντομα μια ζωντανή σκηνή φωτογραφίας. Πολλά φωτογραφικά πειράματα από καλλιτέχνες του Μπάουχαους έχουν διασωθεί. Συχνά περιλαμβάνουν στιγμιότυπα, όπου μια υπεροπτική γωνία θέασης μπορεί να λειτουργήσει ως μια δημιουργική δύναμη. Τα σχήματα και υφές ανιχνεύονται και στην τελευταία τους λεπτομέρεια με σχολαστικούς φωτισμούς, κάτι που έφερε μία σχεδόν μαγική επίδραση σε όλους. Νεκρές φύσεις, λιτά αντικείμενα που βρίσκονταν στη σχολή και θραύσματα αυτών, υλικά κλωστοϋφαντουργίας, γυαλί και μέταλλο, τα ελατήρια και οι λεπίδες του χόρτου πρότυπα διατεταγμένα, ήταν τα θέματά τους, που από τις γωνίες φωτογράφησης και τους φωτισμούς αποκτούσαν μία σουρεαλιστική ή ποιητική διάθεση.
Λάζλο Μόχολυ Νάγκυ (Laszlo Moholy Nagy)
Εδωσε από το 1923 την αποφασιστική ώθηση στην φωτογραφία του Μπάουχαους, από την οποία αναπτύχθηκε ένα ευρύ φάσμα μεμονωμένων έργων επιφανών φωτογράφων, όπως ο Erich Consem QIIer, Ανδρέας Feininger, Τ. Lux Feininger, Λουκία Moholy και Walter Peterhans, ενώ δημιουργήθηκαν και πολλοί μαθητές με έφεση στο φωτογραφικό πείραμα, πολύ πέρα από την ερασιτεχνική φωτογραφία και το τι φωτογραφίζει η φωτογραφία. Ο Λάζλο Μόχολυ Νάγκυ αναγνώρισε στη φωτογραφία, το μέσο για να εκφραστεί το νέο όραμα. Η φωτογραφία θα προσέφερε νέες δυνατότητες, νέους τρόπους αντίληψης και ερμηνείας στον σύγχρονο κόσμο της τέχνης. Μέσα από τις αφηρημένου φωτός εικόνες του, από τα φωτογράμματά του, τις αντισυμβατικές προοπτικές καταγραφής, την περικοπή, τις τεχνικές του μοντάζ και του κολάζ ή την επανειλημμένη (πολλαπλή) έκθεση έγινε ένας από τους πρωτοπόρους της πειραματικής φωτογραφίας.
Walter Peterhans
Ο δάσκαλος φωτογραφίας του Μπάουχαους που δίδασκε Πλάτωνα, Πυθαγόρα, Κάντ και φιλοσοφία στους φωτογράφους για να δείξει το πως συγκροτείται η σκέψη στο μυαλό του ανθρώπου, άρα τι και πως πρέπει να ενεργοποιεί η τέχνη της φωτογραφίας και γενικότερα ένα έργο τέχνης. Φωτογραφικά τα θέματά του ήταν κοντινές λήψεις, νεκρές φύσεις και αντικείμενα της καθημερινότητας.
Λουκία Νάγκυ (Lucia Moholy)
Σε αντίθεση με τον αυτοδίδακτο καλλιτέχνη Λάζλο Μόχολυ Νάγκυ, η σύζυγος του Λουκία ξεκίνησε με μια λεπτομερή φωτογραφική εκπαίδευση. Στόχος της ήταν λιγότερο το πείραμα, και περισσότερο η αντικειμενικότητα. Δεν είναι το παιχνίδι με τις τεχνικές της φωτογραφίας, που την ενδιαφέρει, αλλά η εξίσου λεπτή και θεαματική αντιπαράθεση του φωτογραφημένου πραγματικού με την ίδια την πραγματικότητα. Ασπάζεται τις αρχές της "Νέας Αντικειμενικότητας Σημαντικό μέρος της δουλειάς της είναι οι φωτογραφίες που έκανε για το ίδιο το Μπάουχαους. Φωτογράφισε ότι χρειαζόταν για τις εκδόσεις και τις ανακοινώσεις τύπου του εργαστηρίου. Φωτογράφισε τα προϊόντα της σχολής, την αρχιτεκτονική της και τους εσωτερικούς χώρους. Έκανε τα συναρπαστικά πορτρέτα των εκπαιδευτικών και των μαθητών του Μπάουχαους.
Πωλ Σιτροέν (Paul Citroen)
Μαθητής στη σχολή που έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την φωτογραφία και τη δυναμική της. Εισάγει μία νέα θεματική στο φωτογραφικό κολάζ για να μιλήσει για τις Μητροπόλεις του. Κόβει και κολλάει κτήρια και δρόμους πόλεων σε μία σφιχτή κονστρουκτιβιστική δομή, για να εκφράσει τη νέα πολεοδομία, το νέο απαράδεκτο περιβάλλον των πόλεων, που συντίθενται από ωραία κτήρια. Είναι αξιοσημείωτο το πόσο διαφορετικά είναι τα έργα όλων αυτών που ασχολούνται (την ίδια εποχή) με το Φωτο-Μοντάζ και σε επίπεδο φόρμας, και σε επίπεδο περιεχομένου.
Έρμπερτ Μπάιερ (Herbert Bayer)
Εγκαταλείπει τις σπουδές του στην Καλών Τεχνών για να σπουδάσει στο Μπάουχαους επηρεασμένος από το Μανιφέστο του Γκόρπιους. Μετά 4 χρόνια σπουδών ο Νάγκυ τον στρέφει να πειραματιστεί με την τυπογραφία. Ανέλαβε το εργαστήρι εκτυπώσεων και διαφήμισης. Στο πνεύμα του μινιμαλισμού, ανάπτυξε ένα ιδιαίτερο οπτικό στυλ στις γραμματοσειρές του Μπάουχαους δίχως κεφαλαία. Η ενασχόλησή του με τις πειραματικές εκτυπώσεις της σχολής του άνοιξε τον δρόμο και για ένα άλλο είδος φωτογραφίας, όπως αυτό των μεταμορφώσεων, (παράλογοι συνδυασμοί πραγμάτων που σχετίζονται με το υποσυνείδητο) κάτι που θα φτάσει στο αποκορύφωμά του με την ένταξη του Μπάιερ στο σουρεαλιστικό κίνημα. Εξελίχθηκε σε καθολικό καλλιτέχνη και παράλληλα γραφίστα.
Ούμπο (Otto Maximilian Umbehr)
Φωτογράφος. Γνωστός ως Umbo. Εντάσσεται σαν μαθητής στο Μπάουχαους. Η συνάντησή του με τον Νάγκυ είναι καταλυτική για να ασχοληθεί με την φωτογραφία. Έγινε σχεδόν αμέσως γνωστός με τη νέα αισθητική που προσέδωσε και καθιέρωσε στα πορτρέτα των φίλων και μποέμ του Βερολίνου. Σε δεύτερη φάση διερεύνησε και την τεχνική των ταυτόχρονων καρέ (διπλές λήψεις στο ίδιο αρνητικό) προσδίδοντας βάθος και χρόνο στο έργο του. Το φωτογραφικό πρακτορείο Umbo Dephot που ιδρύει καθιερώνει ένα νέο στυλ στο φωτορεπορτάζ. Ατυχώς, κατά τους βομβαρδισμούς του Βερολίνου, καταστράφηκαν τα περίπου 60.000 αρνητικά του.
Erich Consemiiller
Αρχιτέκτονας που ασχολήθηκε με το ντοκουμεντάρισμα των εκδηλώσεων του Μπάουχαους. Οι 300 περίπου φωτογραφίες του, που διασώθηκαν από τους ναζί και τον πόλεμο, είναι αυτές που μας δείχνουν σήμερα όλο το φάσμα του τι έγινε εκείνη την εποχή σε αυτή την σχολή και μας βοηθούνε να καταλάβουμε, οπτικά, πολλά από αυτά που έφτασαν σε εμάς από αφηγήσεις των πρωταγωνιστών εκείνων των χρόνων.
Hajo Rose
Ο τελευταίος μαθητής που πήρε δίπλωμα πριν κλείσει το Μπάουχαους. Καθηγητής ο ίδιος αργότερα σε πολλά πανεπιστήμια δεν άφησε τις ιδέες της σχολής να σβήσουν στις επόμενες δεκαετίες. Σαν φωτογράφος προχώρησε πολύ την φωτογραφία, από μέσον αναπαραγωγής των αντικειμένων, σε μέσον δημιουργίας νέων αντικειμένων. Ενδιαφέρθηκε για την αλλαγή και με τη βοήθεια τεχνικοί ν εξελίξεων, του τρόπου προσέγγισης του κάθε θέματος ξεχωριστά, ώστε να αποδίδεται η ιδιαίτερη λογική του. Φωτομοντάζ με τη χρήση όχι τυπομένων φωτογραφιών αλλά πολλαπλών αρνητικών.
Andreas Lyonel Feininger
Αρχιτέκτονας που υπό την επήρεια του Μπάουχαους και του μικρού του αδελφού Θεοντόρ, στράφηκε στη φωτογραφία. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την δομή των φυσικών και τεχνικών πραγμάτων και αργότερα, μετά το φευγιό του στις ΗΠΑ εξ αιτίας των ναζί, με τη δομή των πόλεων.
Theodore Lucas (Lux) Feininger
Μαθητής στο Μπάουχαους κατ στα χρόνια της Βαϊμάρης και του Ντεσάου. Εργάστηκε και φωτογράφισε στην ομάδα θεάτρου του Σλέμερ, ήταν μέλος της ορχήστρας της σχολής και παράλληλα για να τονίζει το πλέξιμο της τέχνης με τη ζωή ή της ζωής με την τέχνη, φωτογράφιζε την ιδιαίτερη χαρά των αθλητικών δράσεων και της καθημερινότητας της σχολής. Στιλιστικά δούλεψε ιδιαίτερα με τις χαμηλές και υψηλές γωνίες λήψης και με close ups, που απομόνωναν το θέμα του, πολλές φορές κόβοντας σώματα ή πρόσωπα στην προσπάθειά του να δημιουργήσει δραματικές σκηνές.
Jaroslav Rossler
Τσέχος φωτογράφος της πρωτοπορίας. Τα φωτογραφικά του έργα με επιρροές από τον κυβισμό και την αφαίρεση είναι σημαντικά παραδείγματα της κονστρουκτιβιστικής φωτογραφίας.
πηγή: karkatselis.weebly.com
Διαβάστε ακόμη στο aspromavro-net
H Φωτογραφία στο Bauhaus
"Τα καλλιτεχνικά κινήματα στην Φωτογραφία"
"Αρχές του Μπαουχάουζ"
"Moholy Nagy, Zωγραφική, Φωτογραφία, Φίλμ"
Avant Garde Photography
