Harry Callahan

05 Νοεμβρίου 2015


«Η διαφορά ανάμεσα σε μια απλή αποτύπωση και σε μια  μελετημένη απεικόνηση είναι περίπου τόσο μεγάλη όσο αυτό που χωρίζει μια επιχειρηματική επιστολή  από ένα ποίημα»,  είπε ο Harry Callahan το 1964. «Εάν φωτογραφίσετε  το θέμα σας επιλεκτικά και διαισθητικά, τότε η φωτογραφική μηχανή μπορεί να γράψει ποίηση».

Αμερικανός φωτογράφος,  γεννήθηκε το 1912 στο Ντιτρόιτ  και πέθανε το 1999 στην Ατλάντα. Αποφοίτησε από το Michigan State College το 1935 ως χημικός μηχανικός. Το 1936 παντρεύτηκε την Eleanor Knapp.  Το 1946 o  László Moholy Nagy και ο Arthur Siegel τον προσκάλεσαν να ενταχθεί στο προσωπικό του  Φωτογραφικού τμήματος του  Chicago Institute of Design, όπου από το 1949-1961  ηγήθηκε του τμήματος.
Το 1962, μετακόμισε  στην Ατλάντα για να γίνει ο επικεφαλής τμήματος στο Rhode Island School of Design. Δίδαξε στο φωτογραφικό τμήμα εκεί για σχεδόν δύο δεκαετίες πριν από τη συνταξιοδότησή του το 1977. O Harry Callahan δεν είχε σπουδές στην φωτογραφία, ήταν μόνο λάτρης και χομπίστας της φωτογραφίας μέχρι που συναντήθηκε με τον Ansel Adams.



Harry Callahan

Το 1938 εργάστηκε στην εταιρεία Chrysler στο Ντιτρόιτ, όπου συμμετείχε στο Chrysler Photo Club και πήρε τα πρώτα μαθήματα Φωτογραφίας. Σύντομα  όμως δυσαρεστήθηκε από το πικτοριαλιστικό και συναισθηματικό ύφος  που προωθούσε ο σύλλογος και τα μέλη του.  Στα τέλη του 1941 αναζητώντας κάτι περισσότερο απο την φωτογραφία, συνάντησε τον φωτογράφο Ansel Adams όταν ήρθε στον σύλλογο για να διδάξει. "Ο Adams με απελευθέρωσε...", έλεγε αργότερα ο Callahan.

Ο Adams τους δίδαξε να βλέπουν την φωτογραφία όχι σαν επίδοξοι ζωγράφοι αλλά σαν φωτογράφοι.
"Μια φωτογραφία θα πρέπει να είναι καθαρή, λεπτομερής και προσεκτικά οριοθετιμένη μέσα σε ένα συνεχή τονικό εύρος", τους έλεγε. " φωτογραφίστε τα απλά πράγματα γύρω σας, όπως τη φύση". O Adams δίδαξε τον Callahan το ζωνικό σύστημα εκτύπωσης  και τον ενέπνευσε να ασχοληθεί με την Καλλιτεχνική Φωτογραφία.
Αυτός όμως που τον ενθάρρυνε στον πειραματισμό ήταν ο Moholy Nagy και έγινε ο δεύτερος μεγάλος μέντοράς του, μετά τον Adams. Ο Callahan συγχώνευσε την καθαρότητα του Adams με τον πειραματισμό του Moholy δημιουργώντας ένα ολοκαίνουργο είδος Φωτογραφίας. Ο Callahan είναι ο Δάσκαλος  του Πειραματικού Μοντερνισμού και θεωρείται ένας από τους μεγάλους καινοτόμους της σύγχρονης Αμερικανικής Φωτογραφίας.







 Δεν άφησε  καθόλου γραπτά αρχεία, κανένα ημερολόγιο, κανένα σύγγραμμα, καμιά σημείωση διδασκαλίας. Για αυτόν η  Φωτογραφία  σήμαινε να βγαίνει έξω κάθε πρωί, περπατώντας στην πόλη  και να τραβήξει  πολλές φωτογραφίες. Στην συνέχεια  κάθε απόγευμα έκανε  δοκιμαστικές εκτυπώσεις από τα καλύτερα αρνητικά καρέ της ημέρας.
Στο τέλος κάθε χρονιάς, όμως, παρόλο τον όγκο της φωτογραφικής δουλειάς του δεν κρατά παρά μόνο μερικές φωτογραφίες.
Το έργο του ήταν μια βαθύτατα προσωπική απάντηση στην Ζωή.  Ενθάρρυνε τους μαθητές του να στρέψουν και αυτοί τον φακό των  μηχανών τους στην δικιά τους προσωπική ζωή.
Το αποτέλεσμα της δουλειάς του δεν ήταν ούτε ρομαντικό  ούτε συναισθηματικό.
H Φωτογραφία του Callahan είναι διερευνητική και όχι εξελικτική. Επέλεγε ένα θέμα, το φωτογράφιζε για λίγο, μετά το  άφηνε, έκανε άλλα πράγματα και στη συνέχεια επέστρεφε σε αυτό φωτογραφίζοντάς το μέσα από  άλλη προοπτική.

Στα τέλη του 1970 ο Callahan  άρχισε να ενδιαφέρεται για τις αισθητικές δυνατότητες του έγχρωμου φίλμ. Δεν τυπώνει τις έγχρωμες διαφάνειές του μέχρι το 1978.  'Ηταν ο πρώτος φωτογράφος που επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Μπιενάλε της Βενετίας. Από το 1980 και μετά το έγχρωμο φίλμ καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του.

Eleanor


Eleanor και Barbara

H σύζυγός του Eleanor και η  κόρη του  Barbara, ήταν από τα ποιό αγαπημένα θέματά του μαζί με  τους δρόμους και τα συμβάντα των πόλεων όπου έζησε, δείχνοντάς μας τις μεγάλες αντιθέσεις  γραμμής - φόρμας και φως - σκοταδιού.
O Callahan τοποθετεί ως κεντρικο θέμα την γυναίκα του Eleanor  και επιστρέφει  συνέχεια  σε αυτήν για πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Είναι η Μούσα του είναι κάτι περισσότερο από ένα μοντέλο, είναι η Σκέψη του. Η Τέχνη του Callahan είναι ένας μακρύς διάλογος με την Φωτογραφία και τις δυνατότητές της.
Η Eleanor ποτέ δεν χαμογελά στις φωτογραφίες του, αυτός όμως είναι ακριβώς εκεί και την καταγράφει χωρίς σχόλιο. Τα γυμνά είναι οικεία, χωρίς να είναι σεξουαλικά, στέκεται εμπρός στον φακό του αυτή με μια γαλήνια αυτοπεποίθηση. Ο Callahan σέβεται πάντα την ιδιωτική ζωή της Eleanor. Ο ένας έχει στον άλλο απόλυτη εμπιστοσύνη.
Αναμφίβολα  τέτοιες εικόνες δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς μια τέτοια σχέση, έναν διαρκή δεσμό και διάλογο μεταξύ φωτογράφου και μοντέλου.

Η Eleanor και η Barbara ήταν απαραίτητες για την Τέχνη του. Τις φωτογράφισε με κάθε τεχνική. Στο σπίτι, στον δρόμο, σε τοπία, σε μαύρο και άσπρο, με χρώμα, από κοντά, από μακρυά, ντυμένες αλλά και γυμνές, σε κάθε πιθανή πόζα, με  βλέμμα σεβασμού και ζεστασιάς να διαπερνά όλη του φωτογραφική δουλειά.

Από το 1948 έως το 1953 τις τοποθετεί μέσα σε τοπία και τις χρησιμοποιεί ως ένα αντίβαρο στην θέαση του  ορίζοντα, στην επιπεδότητα της επιφάνειας του νερού και των μεγάλων εκτάσεων. Δεν έχει σημασία σε πόσο μεγάλο ή πόσο μικρό μέρος της φωτογραφικής σκηνής υπάρχουν. Εξακολουθούν να κυριαρχούν στο φωτογραφικό καρέ του Callahan.





Ο Callahan διάλεγε μέσα από μια σειρά μεθόδων να φωτογραφίσει και να αποτυπώσει στο χαρτί τα θέματά του με τρόπο  πειραματικό. Τύπωνε με μεγάλες αντιθέσεις μαύρου και άσπρου, έκανε διπλοεκθέσεις και πολλά άλλα. Οι εικόνες του έχουν μια δροσιά, συχνά θέλουν προσπάθεια να τις κατανοήσει κάποιος, ποτέ όμως δεν θα πιέσει τον θεατή  με τις προσωπικές του αναζητήσεις.

Το 1997 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών των Ηνωμένων Πολιτειών. 'Αφησε πίσω του 100.000 αρνητικά και πάνω από 10.000 δοκιμαστικές εκτυπώσεις.
Το Κέντρο Δημιουργικής Φωτογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, συλλέγει, μελετά και διατηρεί ενεργό όλο το φωτογραφικό αρχείο του Harry Callahan. Σε αυτό το  Πανεπιστήμιο υπάρχει ένα τεράστιο και μοναδικό υλικό στον κόσμο από τα φωτογραφικά έργα όλων των φωτογράφων της Βόρειας Αμερικής του εικοστού αιώνα.

κείμενο: J.Eco.
πηγές : Lumiere Gallery, Lens Culture Magazine, Britannica Encyclopedia