Ξεκίνησε να φωτογραφίζει από την ηλικία των επτά ετών, με την παρότρυνση και αρωγή του πατέρα του.
O Lartigue ήταν ένα προνομιούχο παιδί, γόνος εύπορης οικογένειας. Από τα θέματα των φωτογραφιών του, θα υπέθετε κανείς ότι όλη η ζωή του ήταν αφιερωμένη στην επιδίωξη της διασκέδασης.
Θα τον δούμε να φωτογραφίζει παντού, στις παραλίες, στις ακριβές συνοικίες, στις πίστες των αγώνων αυτοκινήτων, σε αθλητικά τουρνουά, σε ιπποδρόμια, παρέα με όμορφες γυναίκες και σε κάθε είδους υπέροχες απολαύσεις της ζωής.
Ακόμα και αν ο Lartigue φαίνεται ως ερασιτέχνης φωτογράφος, στην πραγματικότητα φωτογράφιζε με πολύ ταλέντο. Έπιασε αξέχαστες εικόνες από τη ροή της ζωής με την ικανότητα και το στυλ ενός μεγάλου αθλητή.
Φωτογράφισε την οικογένειά του και φίλους του στα ανέμελα και ξέγνιαστα παιχνίδια τους σε ανεμόπτερα, γρήγορα αυτοκίνητα και αθλήματα. 'Οπως τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα, το Coupe Gordon Bennett, το γαλλικό Grand Prix και τα προταθλήματα τένις. Στις πρώτες πτήσεις με αεροπλάνο ήταν εκεί, φωτογραφίζοντας, μαζί με τους γάλλους πρωτοπόρους Gabriel Voisin, Louis Blériot, Louis Paulhan και Roland Garros.
Ο Lartigue δεν είχε καμία αισθητή επίδραση στην ανάπτυξη της φωτογραφίας του εικοστού αιώνα, δεδομένου ότι η εργασία του ήταν σχεδόν άγνωστη μέχρι το μισό του. Όταν το έργο του ήρθε στο φως - σε ηλικία 69 ετών - φαινόταν να επιβεβαιώνεται το μεγάλο του ταλέντο.
Στην ιστορία τής φωτογραφίας, o Lartigue είναι μία εξαίρεση. Πέρασε σαν ο «μεγάλος ερασιτέχνης». Ο δημιουργός που δεν βάζει δύναμη, δεν προσπαθεί να αποδείξει κάτι. Φωτογραφίζει από εσωτερική ανάγκη και μόνο, πάντα το περιβάλλον γύρω του, χωρίς να ενδιαφέρεται ή να «καίγεται» από την φιλοδοξία τής αναγνώρισης και της αποδοχής.
Ο Lartigue είναι ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής ουμανιστικής φωτογραφικής άποψης με κέντρο τον άνθρωπο και τις κοινωνικές του δραστηριότητες. Οι φωτογραφίες του είναι προσεγμένες και καλοζυγισμένες, η ματιά του διεισδυτική και παιχνιδιάρικη. Εστιάζει στη χαρούμενη πλευρά των ανθρώπων και δημιουργεί εικόνες με χιούμορ που εκπέμπουν ανεμελιά και αισιοδοξία. Με αποτέλεσμα κάποιοι να τον υποτιμούν χαρακτηρίζοντάς τον "απλοϊκό" και "επιφανειακό".
Ο μικρός Lartigue με την φωτογραφική του, πίσω η μητέρα και η γιαγιά του
Στα 69 του χρόνια ο Lartigue θα έρθει στα φώτα της δημοσιότητας από τον Charles Rado που στην συνέχεια θα τον φέρει σε επαφή με τον John Szarkowski, επιμελητή τότε του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Ο Szarkowski του οργανώνει την πρώτη του μεγάλη έκθεση που έγινε στο ΜοΜa. Από εκεί και μετά ξεκίνησε η ανοδική πορεία.
Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά μόδας και διακόσμησης. Τέσσερις ήταν οι "μούσες" στην φωτογραφία του. Οι τρείς σύζυγοί του και από το 1930 και η ερωμένη του Renee Perle, μοντέλο από την Ρουμανία.
To πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1971 σε συνεργασία με τον Richard Avedon με τίτλο: "Diary of a Century". Το 1974 του ανατέθηκε να φωτογραφίσει και τον νεοεκλεγέντα τότε πρόεδρο της γαλλικής δημοκρατίας Valery Giscard d'Estaing. Το αποτέλεσμα ήταν μία "απλή" φωτογραφία του προέδρου με φόντο την γαλλική σημαία...
O Lartigue δώρισε όλο το έργο του γαλλικό κράτος.
κείμενο: J.Eco
πηγές: Atget Photography, "Looking at Photographs" του John Szarkowski, wikipedia, Π. Ριβέλλης
Ακολουθεί συνέντευξη του Lartigue τον Απρίλιο του 1974, (αναδημοσίευση απο την "Φωτογραφία" 1988)
- Πώς πρωταρχίσατε να τραβάτε φωτογραφίες;
- 0 πατέρας μου ήταν επιχειρηματίας. Κατά τη διάρκεια των διακοπών μας, τραβούσε φωτογραφίες για το κέφι του με μια ογκώδη φωτογραφική μηχανή και εγώ διασκέδαζα συνήθως κοιτάζοντας μέσα από τη γυάλινη οθόνη της μηχανής. Όταν ήμουν παιδί, συνήθιζα να γράφω και να ζωγραφίζω πολύ, μια μέρα, ο πατέρας μου έδωσε την κάμερα και άρχισα να τραβάω φωτογραφίες. Τότε ήμουν έξι χρονών και η κάμερα ήταν μία 13χ18 εκ., πάνω σ' ένα τρίποδο. Είχε ένα σκούρο πανί και, αφού εστίαζες, έβγαζες το καπάκι του φακού, μετρούσες έυα-δύο-τρία και μετά το έβαζες πάλι πίσω.
- Στην οικογένεια σου, υπήρχαν άλλοι καλλιτέχνες;
- Όχι, όλοι όμως ήταν πολύ προικισμένοι και έξυπνοι άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους ήταν εφευρέτες και επιστήμονες. Ο παππούς μου εφεύρε το monorail.
- Είναι αλήθεια ότι, ως παιδί, είχατε μια έντονη αίσθηση του παιγνιδιού;
- Ναι, ακριβώς.
- Ποιο ήταν το μεγαλύτερο σας πάθος, όταν ήσαστε νεότερος;
- Τα αθλήματα.
- Όταν αρχίσατε να μεγαλώνετε, ενημερωνόσαστε για το τι έκαναν άλλοι φωτογράφοι;
- Όχι, καθόλου, Δεν ήξερα τίποτε γι' αυτά, μέχρι την ηλικία των πενήντα. Παρόλ' αυτά, μου άρεσε να κοιτάζω τις φωτογραφίες στο Vogue και στο Harper's Bazaar.
- Πώς βλέπετε τη φωτογραφία, ως ζωγράφος;
- Έχω δύο ζευγάρια μάτια, ένα για να ζωγραφίζω και ένα για να τραβάω φωτογραφίες. Υπάρχει πολύ μικρή σχέση μεταξύ αυτών των δύο.
- Βλέπετε τις φωτογραφίες, ως ντοκουμέντα ή ως έργα τέχνης;
- Τραβάω φωτογραφίες με αγάπη, έτσι προσπαθώ να τις κάνω έργα τέχνης. Τις κάνω, όμως πρώτα και πάνω απ' όλα για τον εαυτό μου και αυτό είναι το σπουδαιότερο. Αν ταυτόχρονα είναι και έργα τέχνης, τότε εντάξει. Στην πραγματικότητα, αυτό που με ενθουσιάζει πιο πολύ είναι αυτά που γράφω στο ημερολόγιο μου. Γράφω με αγάπη και προσπαθώ να εκφράσω τα πράγματα με τον καλύτερο τρόπο που μπορώ.
- Ποιοι απ'τους σύγχρονους φωτογράφους, σας αρέσουν περισσότερο;
- Πολλοί είναι αυτοί που μ' αρέσουν και όλοι για διαφορετικούς λόγους, γιατί όλοι κάνουν διαφορετικές φωτογραφίες: τοπία, πορτρέτα, εικόνες με προσεκτική σύνθεση, όπως αυτές του Hiro και άλλα.
- Σας ενοχλεί το γεγονός ότι είστε περισσότερο γνωστός ως φωτογράφος παρά ως ζωγράφος;
-Για σαράντα χρόνια, ήμουν γνωστός ως ζωγράφος. Μετά τον πόλεμο έγινα γνωστός ως φωτογράφος, το καθένα με τη σειρά του.
- Η φωτογραφία είναι ακόμα σημαντική για σας;
- Ναι, όλο και περισσότερο.
- Συνεχίζετε να βλέπετε τον κόσμο με το ίδιο τρυφερό βλέμμα, όπως όταν ήσαστε παιδί;
-Ευτυχώς, εξακολουθώ να είμαι παιδί. Μου φαίνεται ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν μια τάση να πηγαίνουν όλο και πιο πολύ «κάτω» καθώς γερνάνε. Θα πρέπει να προσπαθεί κανείς να παραμένει πάντα παιδικός, εύθυμος, ευτυχισμένος.
- Υπάρχει κάτι που νομίζετε ότι θα έπρεπε να συμβαίνει στη φωτογραφία σήμερα;
- Νομίζω ότι όλα σχεδόν έχουν γίνει, ίσως όμως θα έπρεπε υα ξαναγίνουν πάλι τα πράγματα, καλύτερα και διαφορετικά όμως.
- Μπορεί κάποιος να μάθει να είναι φωτογράφος; Πώς θα διδάσκατε τη φωτογραφία;
- Πρώτα απ' όλα, θα πρέπει κάποιος να μάθει, πώς να κοιτάει, πώς να αγαπάει. Είναι το ίδιο, όπως με τη ζωγραφική και το γράψιμο.
- Είναι απαραίτητο ένα ειδικό περιβάλλον;
- Δε νομίζω. Δε νομίζω, επίσης, ότι μαθαίνεις να έχεις ένα νευρώδη ενθουσιασμό. Αυτό προέρχεται από τη δύναμη. Δε θα μπορούσα να διδάξω κανένα. Είναι το ίδιο, όπως με το γράψιμο. Το μόνο που μπορείς να διδάξεις σ' ένα συγγραφέα είναι το πώς να γεμίζει την πένα του μελάνι και το πώς να κρατάει ένα φύλλο χαρτί.
- Πιστεύετε ότι υπάρχει ένα ευρωπαϊκό στιλ φωτογραφίας;
- Όχι. Ο κάθε φωτογράφος έχει το δικό του στιλ και το δικό του χαρακτήρα.
- Η δουλειά σας παρουσιαζόταν πάντοτε με έναν εύθυμο και ξένιαστο τρόπο. Υπάρχει στη ζωή σας μια σκοτεινότερη πλευρά;
- Έχω χιλιάδες αδημοσίευτες φωτογραφίες. Αυτές που έχουν δημοσιευτεί ήταν πολύ καλά επιλεγμένες. Είμαι λίγο εγωιστής και κάνω φωτογραφίες για τη δική μου ευχαρίστηση και όχι αναγκαστικά για να τις δείξω. Ποτέ δε δουλεύω κατά παραγγελία.
- Αισθάνεστε ευτυχής εκπληρώνοντας το ρόλο του ξένιαστου ανθρώπου;
- Είμαι ξένιαστος και γι' αυτό είμαι ευτυχισμένος... όχι το αντίστροφο!
Henri Lartigue
Renee Perle
Renee Perle
Valery Giscard d'Estaing and Lartigue
