Πολλοί φωτογράφοι όταν αγοράζουν μια καινούργια φωτογραφική μηχανή προσπαθούν να μάθουν τα χαρακτηριστικά και τον έλεγχο της, αναμφίβολα αυτό είναι σημαντικό για να μπορέσουν να επιτύχουν φωτογραφίες με σωστή έκθεση και κατάλληλο βάθος πεδίου. Ωστόσο, όταν κάποιος μάθει καλά την κύρια λειτουργία της φωτογραφικής μηχανής του, χρειάζεται να κατευθύνει την προσοχή του στο να βλέπει και να συνθέτει ωραίες εικόνες.
Ωραίες εικόνες είναι αυτές, που τραβούν την προσοχή του κοινού και διεγείρουν τα συναισθήματά του. Το να διεγείρει μια εικόνα ένα "συναίσθημα" και να ελκύει την "προσοχή" του κοινού του φωτογράφου, είναι ένα πρωταρχικό καθήκον, που χρειάζεται εξάσκηση, πειραματισμό και μελέτη. Η μελέτη των βασικών στοιχείων της εικαστικής απεικόνισης και η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας τους, θα βοηθήσει τους νέους φωτογράφους να βελτιώσουν τη σύνθεσή τους. Όμως η χρήση απλά των κανόνων δεν εγγυάται όμως και τη σίγουρη επιτυχία. Επίσης το πώς ένα κοινό ανταποκρίνεται σε μια εικόνα, εξαρτάται από τη κουλτούρα και τα ενδιαφέροντά του.
Για να δημιουργήσει ένας φωτογράφος εντυπωσιακές εικόνες, θα πρέπει να κατανοήσει το τρόπο που οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στα διάφορα είδη οπτικής οργάνωσης. Έτσι πρέπει να μάθει την ορολογία της απεικόνισης, να δει παραδείγματα έργων που χρησιμοποιούν τα στοιχεία της σύνθεσης και να τα χρησιμοποιεί και αυτός στη διαδικασία της φωτογραφίας.
Η γραμμή
Μια γραμμή αντιπροσωπεύει μια "διαδρομή" μεταξύ δύο σημείων. Μια γραμμή μπορεί να είναι ευθεία, καμπυλωτή, κατακόρυφη, διαγώνια ή τεθλασμένη. Οι γραμμές υποδηλούν κίνηση και καταδεικνύουν διεύθυνση ή προσανατολισμό. Μια γραμμή μπορεί επίσης να δηλωθεί, όταν στον εγκέφαλο δημιουργείται η εντύπωση αρκετών συνεχόμενων σημείων, που τοποθετούνται γεωμετρικά μέσα σ' ένα πλαίσιο. Η απόθεση τεσσάρων σημείων σε μια σελίδα σε σχήμα τετραγώνου, ενδέχεται να υποδηλώνει ότι τα σημεία συνδέονται, καθώς το μυαλό ψάχνει για γνωστά μοτίβα.
Η διεύθυνση και ο προσανατολισμός μιας γραμμής μπορεί επίσης να υποδηλώνει συγκεκριμένα συναισθήματα. Οριζόντιες γραμμές υποδηλώνουν ηρεμία και ξενοιασιά, ενώ κατακόρυφες γραμμές ισχύ και δύναμη και λοξές (πλάγιες) γραμμές κίνηση, δράση και αλλαγή. Καμπυλωτές ή γραμμές σχήματος S υποδηλώνουν ήσυχα, ήρεμα και αισθησιακά συναισθήματα. Συγκλίνουσες γραμμές βάθος, κλίμακα και απόσταση (ένας φράκτης ή εθνικός δρόμος που συγκλίνει σε κάποια απόσταση, δίνει την ψευδαίσθηση, ότι μια επίπεδη δυσδιάστατη εικόνα έχει τρισδιάστατο βάθος).
Μια γραμμή είναι ένα εντυπωσιακό στοιχείο απεικόνισης, διότι μπορεί να καθοδηγήσει το βλέμμα του θεατή. Για να δημιουργήσετε πιο δραστικά εντυπωσιακές φωτογραφίες, ψάξτε για γραμμές και ταξινομείστε τις στο στόχαστρο της φωτογραφικής μηχανής σας, για να προκαλέσετε συγκεκριμένα συναισθήματα.
Το σχήμα
Τα σχήματα είναι το αποτέλεσμα κλειστών γραμμών. Ωστόσο, τα σχήματα μπορούν να φαίνονται και χωρίς γραμμές, όταν ένας καλλιτέχνης εγκαθιστά μια χρωματική περιοχή ή μια σειρά αντικειμένων μέσα στο στόχαστρο της φωτογραφικής μηχανής του. Μερικά από τα κύρια σχήματα είναι οι κύκλοι, τα τετράγωνα, τα τρίγωνα και τα εξάγωνα, τα οποία όλα εμφανίζονται στη φύση με διαφορετικές μορφές. Ο χώρος ορίζεται και προσδιορίζεται από σχήματα και φόρμες, θετικός χώρος είναι αυτός στον οποίο συνυπάρχουν σχήματα και φόρμες! Αρνητικός χώρος είναι ο άδειος χώρος πέριξ των σχημάτων και των φορμών. Για να έχουν οι εικόνες μια αίσθηση ισορροπίας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί θετικός και αρνητικός χώρος για να αντισταθμίσει ο ένας τον άλλο.
Η φόρμα, το φως και το σκοτάδι
Η φόρμα αναφέρεται στην τρισδιάστατη ποιότητα ενός αντικειμένου, που οφείλεται στις φωτεινές και στις σκοτεινές περιοχές. Όταν φως από μια διεύθυνση (π.χ. από τον ήλιο μας) προσκρούει σ' ένα αντικείμενο, μέρος του αντικειμένου παραμένει στη σκιά. Φωτεινές και σκοτεινές περιοχές μιας εικόνας παρέχουν αντίθεση, που μπορεί να υπαινίσσεται όγκο. Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματά μας για μια εικόνα, είναι η κατεύθυνση της φωτεινής πηγής (από επάνω ή κάτω) και η υψηλή ή χαμηλή αντίθεση των ενδιάμεσων τόνων.
Φως, που προέρχεται από το πίσω μέρος ενός θέματος, μπορεί να σχηματίσει μια σιλουέτα, που θα έχει σαν αποτέλεσμα ένα αντικείμενο, που θα είναι εντελώς μαύρο, όταν προβάλλεται σ' ένα φωτεινότερο φόντο. Οι σιλουέτες παρουσιάζονται σαν δυσδιάστατα σχήματα χωρίς περίγραμμα. Συχνά η απουσία χρώματος αυξάνει την αντίληψή μας για την φόρμα, παραδείγματος χάριν σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Φως που εκπέμπεται από επάνω και πλάγια, δημιουργεί στα πορτρέτα αυτό που συχνά αναφέρεται, σαν "φωτισμός Rembrandt". Αυτός ο τύπος φωτισμού τονίζει τα περιγράμματα και το βάθος. Σε φωτογράφηση τοπίων, έχουμε πλάγιο φωτισμό νωρίς και αργά την ημέρα, που βελτιώνει την φυσική υφή του τοπίου και συχνά συνοδεύεται από θερμές ή ψυχρές χρωματικές αποχρώσεις.
Pedro Luis Raota
Το χρώμα
Υπάρχει ένας τεράστιος όγκος ερευνών, σχετικά με την επίδραση του χρώματος στα ανθρώπινα όντα και κάποια έρευνα υπαινίσσεται, ότι άνδρες και γυναίκες μπορεί να ανταποκρίνονται διαφορετικά στα χρώματα. Το χρώμα μας επηρεάζει συναισθηματικά και διαφορετικά χρώματα διεγείρουν διαφορετικά συναισθήματα. Εν συντομία, το χρώμα έχει την ικανότητα να επηρεάζει το ανθρώπινο νευρικό σύστημα.
Η ορολογία του χρώματος περιλαμβάνει:
Χροιά: αναφέρεται στα ονόματα των κυρίων χρωμάτων, κόκκινο, πράσινο και μπλε.
Τιμή: τα φωτεινά και τα σκιερά του χρώματος – η ποσότητα λευκού ή μαύρου.
Ένταση: η καθαρότητα ή ο κορεσμός του χρώματος.
Μονοχρωματικό χρώμα: χρήση ενός χρώματος, όπου αλλάζει μόνο η τιμή του.
Ανάλογα χρώματα: χρώματα που είναι γειτονικά μεταξύ τους στο χρωματικό κύκλο, όπως το κίτρινο και το πράσινο. Τα ανάλογα χρώματα "ταιριάζουν μεταξύ τους" στο χρωματικό κύκλο και αναφέρονται σαν αρμονικά. Χρησιμοποιούνται συχνά στην σύνθεση και έχουν ένα απαλό αποτέλεσμα.
Συμπληρωματικά χρώματα: χρώματα αντίθετα το ένα του άλλου στο χρωματικό κύκλο, π.χ. μπλε και κίτρινο, αντιπροσωπεύουν χρώματα τοποθετημένα αντίθετα στο χρωματικό κύκλο. Τα συμπληρωματικά χρώματα παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντίθεση, όταν τοποθετηθούν γειτονικά το ένα στο άλλο, για παράδειγμα το κίτρινο παρουσιάζει μεγαλύτερη ένταση, πλάι στο μπλε ή στο ιώδες.
Τα θερμά χρώματα είναι: το κίτρινο, το κόκκινο και το πορτοκαλί, που τα συσχετίζουμε με το αίμα, τον ήλιο και τη φωτιά.
Τα ψυχρά χρώματα είναι: το ιώδες, το μπλε και το πράσινο, λόγω του συσχετισμού τους με το χιόνι και τον πάγο.
Τα χρώματα ονομάζονται ζεστά ή ψυχρά λόγω του συσχετισμού τους με διάφορα στοιχεία γύρω μας. Το κόκκινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί θεωρούνται ζεστά χρώματα ενώ το μπλε, το πράσινο και το ιώδες θεωρούνται ψυχρά χρώματα. Αυτές οι αντιθέσεις είναι σχετικές αφού το κιτρινοπράσινο είναι ψυχρό δίπλα στο κόκκινο, το πορτοκαλί ή το κίτρινο, αλλά θα θεωρούνταν ζεστό δίπλα στο μπλε. Οι φωτογράφοι μπορούν να τοποθετούν διαφορετικά χρώματα σε μια εικόνα, για να μεγιστοποιήσουν την αντίθεση μεταξύ αυτών και επίσης να δώσουν προοπτική. Όσον αφορά την αντίληψη του παρατηρητή, τα ψυχρά χρώματα τείνουν να υποχωρούν ( να ξεθωριάζουν) σε μεγάλη απόσταση ενώ τα ζεστά χρώματα εμφανίζονται εντονότερα.
John Bulmer
Η υφή
Η υφή αναφέρεται στην ποιότητα της επιφάνειας ή στην "αίσθηση" ενός αντικειμένου (λείο, τραχύ, μαλακό, κλπ.). Οι υφές μπορούν να είναι πραγματικές (που να μπορεί κανείς να τις αισθανθεί με το άγγιγμα – απτές) ή να υποδηλούνται (υπαινισσόμενες με τον τρόπο που ένας καλλιτέχνης δημιούργησε το έργο τέχνης- παραστατικές). Η υφή συχνά γίνεται εντονότερη σε συνθήκες πλάγιου φωτισμού, όταν προσπίπτει στα αντικείμενα από τη μία πλευρά.
Roy DeCarava
Η σύνθεση
Η οργάνωση των διαφόρων στοιχείων στο πλαίσιο του στόχαστρου, προκειμένου να δημιουργήσεις μία εντυπωσιακή απεικόνιση, είναι πιο ενδιαφέρον, από ότι θα φαίνονταν εξαρχής. Ένας ζωγράφος μπορεί να τοποθετήσει τα στοιχεία όπου τα θέλει, ενώ ένας φωτογράφος πρέπει να ερευνήσει, να βρει και να οργανώσει τα εικαστικά στοιχεία μέσα στο στόχαστρο της φωτογραφικής μηχανής. Μολονότι ένας φωτογράφος μπορεί μερικές φορές να "διευθετήσει" τα αντικείμενα σε ένα φυσικό περιβάλλον, όπως τα φύλλα, αυτό συχνά καταλήγει σε μια εικόνα που μοιάζει κατασκευασμένη.
Η φύση δεν είναι τέλεια και η ποικιλία οργανωμένη οδηγεί σε μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η εντυπωσιακή σύνθεση φυσικών εικόνων, είναι πάντα μια εξισορρόπηση, μεταξύ της διευθέτησης στοιχείων στο στόχαστρο και ενός συγκεκριμένου ποσοστού αταξίας, που επιτρέψει κανείς. Οι διαδικασία λήψεως αποφάσεων στην οποία προβαίνουμε, όταν παίρνουμε μια φωτογραφία, αρχίζει πρώτα με το να είμαστε σε θέση, να βλέπουμε τις πιθανότητες.
Αυτό που βλέπουμε, εξαρτάται από το τι είναι αυτό που μας ενδιαφέρει, τι ψάχνουμε να βρούμε και τι είναι το μυαλό μας προετοιμασμένο να μας δείξει.
Εν συντομία, η διαδικασία της όρασης χρησιμοποιεί αρκετά το μυαλό και τη μνήμη μας, όσο και τα μάτια μας. Για να βελτιώσουμε την ευαισθησία της όρασής μας, απαιτεί να έχουμε ήρεμο το μυαλό μας, να ήμαστε ξεκούραστοι και να είμαστε προετοιμασμένοι, μαθαίνοντας όσα μπορούμε περισσότερα, για τα θέματα που προτιμούμε.
Όταν βλέπουμε πράγματα του ενδιαφέροντος μας, τότε πρέπει να απομονώσουμε μέρη της σκηνής και να οργανώσουμε τα σημαντικά εικαστικά στοιχεία μέσα στο στόχαστρο μας, για να μεταφέρουμε αποτελεσματικά πως νοιώθουμε γι' αυτά.
William Klein
Ralf Meatyard
Το ενιαίο
Το ενιαίο αναφέρεται στην ταξινόμηση όλων των στοιχείων της εικόνας, ώστε το καθένα να συνεισφέρει στη δημιουργία ενός ενιαίου αισθητικού αποτελέσματος, έτσι ώστε η εικόνα να φαίνεται σαν ένα σύνολο. Αν αποτύχουμε σ' αυτό, θα έχουμε τον πρόωρο τερματισμό της οπτικής εμπειρίας του θεατή, αποτροπή βλέμματος. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επιτύχουμε το ενιαίο, ούτως ώστε να προσελκύσουμε και να κρατήσουμε την προσοχή των θεατών.
Κυριαρχία και υπαγωγή
Ένας καλλιτέχνης προσπαθεί να ελέγχει την αλληλουχία γεγονότων που συμβαίνουν στο κάδρο καθώς και το ποσοστό της προσοχής που αποκτά το κάθε στοιχείο. Ένα στοιχείο μπορεί να κυριαρχήσει μέσω του μεγέθους και του χρώματος. Τα μεγάλα αντικείμενα κυριαρχούν πάνω στα μικρότερα και τα θερμά, πάνω στα ψυχρά και ωχρά.
Ένας άλλος τρόπος για να επιτευχθεί η κυριαρχία είναι μέσω της τοποθέτησης διαφορετικών αντικειμένων στο κάδρο. Ένα αντικείμενο που βρίσκεται κεντρικά, θα τραβήξει περισσότερη προσοχή, από ότι ένα αντικείμενο που βρίσκεται στην περιφέρεια. Ωστόσο, το κέντρο δεν είναι το καλύτερο μέρος για να τοποθετήσει κανείς το πιο κυρίαρχο στοιχείο. Συνήθως η τοποθέτησή του πλάι στο κάδρο είναι πιο αποτελεσματική.
Μια άλλη μέθοδος για να επιτευχθεί κυριαρχία, είναι μέσω της σύγκλισης των γραμμών. Το μάτι τείνει να τις ακολουθεί, ως το σημείο που συγκλίνουν.
Η κυριαρχία μπορεί επίσης να επιτευχθεί μέσω της ασυμβατότητας, π.χ. της διαφοράς ή της εξαίρεσης. Αν όλα τα στοιχεία είναι παρόμοια και το ένα διαφέρει ως προς το χρώμα, τον τόνο ή το σχήμα, θα ξεχωρίζει από τα άλλα και συνεπώς θα κυριαρχήσει.
Η συνάφεια
Η συνάφεια αναφέρεται στο ταίριασμα των διαφορετικών κομματιών του έργου. Στην πραγματικότητα αυτά μπορεί να μη συσχετίζονται, αλλά μέσα στην εικόνα, το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος τους να δημιουργούν μια αίσθηση ενιαίας κατάστασης. Η οπτική συνάφεια μπορεί να επιτευχθεί, μέσω της χρήσης ανάλογου χρώματος και τόνου. Καθώς επίσης και μέσω της ομοιότητας του σχήματος, του χρώματος, του μεγέθους ή της υφής. Ωστόσο, η πολύ μεγάλη ομοιότητα μπορεί να οδηγήσει σ' ένα βαρετό θέμα. Χρειαζόμαστε ποικιλία για να προσθέσουμε "μπαχαρικό" στην εικόνα.
Η ισορροπία
Η ισορροπία υποδηλώνει, ότι τα στοιχεία που περιέχονται στο κάδρο, έχουν μια αίσθηση βάρους. Τα μεγάλα και σκούρα αντικείμενα είναι βαρύτερα από ότι τα μικρά και ανοιχτόχρωμα. Η θέση τους είναι επίσης κρίσιμη. Ασυναίσθητα θεωρούμε, ότι το κέντρο μιας εικόνας αντιστοιχείται με ένα υπομόχλιο. Ένα μεγάλο βάρος στο ένα άκρο του μοχλού, μπορεί να ισοσταθμιστεί από ένα μικρότερο βάρος στο άλλο άκρο, αν το μικρότερο βάρος βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση από το υπομόχλιο.
Ένας άλλος τρόπος για να επιτύχουμε ισορροπία είναι η συμμετρία. Ένα παράδειγμα, μιας σχεδόν τέλειας συμμετρίας, αποτελούν οι αντικατοπτρισμοί του τοπίου σε στάσιμα νερά. Οι αντικατοπτρισμοί μπορεί να πάρουν μια αφαιρετική μορφή, που μοιάζει με το ψυχολογικό τεστ Rorschach ερμηνείας κηλίδας, που δημιουργείται με το δίπλωμα ενός χαρτιού, καλυμμένου από μελάνι και σχηματίζει ένα συμμετρικό μοτίβο.
Antanas Sutkus
Ο θετικός και ο αρνητικός χώρος
θετικός είναι ο χώρος που έχει σχήματα και φόρμες και ανάμεσά τους βρίσκεται ο αρνητικός χώρος.
Περιοχές μιας εικόνας που είναι "άδειες", είναι σπουδαία εικαστικά στοιχεία προσδίδοντας ισορροπία σε μια εικόνα.
Ο ρυθμός
Ο ρυθμός αναφέρεται στην επαναλαμβανόμενη εμφάνιση στοιχείων στην εικόνα, σε τακτά διαστήματα, ακριβώς όπως συμβαίνει και στη μουσική, που ο ρυθμός αναφέρεται στην κανονική επανάληψη, συγκεκριμένων μουσικών νοτών, σε ένα χρονικό διάστημα. Η επανάληψη παρόμοιων σχημάτων δημιουργεί έναν ρυθμό, που κάνει την εικόνα να φαίνεται ευκολότερη και πιο ευχάριστη. Ο ρυθμός ενεργεί καταπραϋντικά και τα μάτια μας λαχταρούν ν' ακολουθούν ρυθμικά μοτίβα. Για εντυπωσιασμό, ο ρυθμός απαιτεί κάποια ποικιλία, γιατί όταν είναι εντελώς όμοιος ή τέλειος, ενδέχεται να γίνεται βαρετός. Επομένως όταν συνθέτετε τις εικόνες σας, επιδιώξτε την επανάληψη μαζί με την ποικιλία. Για παράδειγμα η φωτογράφηση ενός φράκτη που είναι τέλειος, δεν θα συγκρατεί το ενδιαφέρον ενός θεατή για πολύ. Αντίθετα αν μερικοί από τους στύλους του είναι στραβοί, σπασμένοι, μεγαλύτεροι ή μικρότεροι θα παρουσιάζει περισσότερο ενδιαφέρον.
Η αναλογία, η χρυσή τομή και ο κανόνας των τρίτων
Η αναλογία αναφέρεται στη σχέση μεγέθους μεταξύ των στοιχείων της φωτογραφίας, αλλά και σε όλη την εικόνα. Ένας από τους λόγους που η αναλογία συχνά θεωρείται σημαντική στη σύνθεση, είναι ότι οι θεατές ανταποκρίνονται σ' αυτήν συναισθηματικά. Η αναλογία στην τέχνη υπήρξε αντικείμενο έρευνας για εκατοντάδες χρόνια, πολύ πριν εφευρεθεί η φωτογραφία. Μια αναλογία που συχνά μνημονεύεται, ότι παρουσιάζεται στην απεικόνιση, είναι η χρυσή τομή. Η χρυσή τομή: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 κ.λπ. Κάθε επόμενος αριθμός μετά το 1 ισούται με το άθροισμα των δύο προηγουμένων αριθμών και ο λόγος τους ισούται με 1:1.618. Ο λόγος του be προς το ab είναι ο ίδιος, όπως ο λόγος του ab προς το ac.
'Αν διαιρέσετε ξανά κάθε μικρότερο παράθυρο και ενώσετε τις γωνίες τους, καταλήγετε σε ένα λογαριθμικό σπιράλ. Αυτό το σπιράλ είναι ένα μοτίβο, που βρίσκεται συχνά στη φύση σε όστρακα, κέρατα και λουλούδια. Η χρυσή τομή συναντάται συχνά στην φύση και πιθανότατα οι άνθρωποι να είναι γενετικά προγραμματισμένοι να ευχαριστούνται, όταν αντικρίζουν αυτόν τον λόγο.
Μελέτες σε κορυφαία μοντέλα μόδας αποκάλυψαν, ότι τα πρόσωπά τους εμπεριέχουν πολλές φορές το λόγο του 1.618.
Πολλοί φωτογράφοι και καλλιτέχνες γνωρίζουν τον κανόνα των τρίτων, όπου μια εικόνα διαιρείται σε τρία τμήματα κατακόρυφα και τρία οριζόντια, και γραμμές και σημεία διατομής αντιπροσωπεύουν μέρη στα οποία θα πρέπει να τοποθετηθούν σημαντικά εικαστικά στοιχεία.
Σε ένα τοπίο, η μετακίνηση του ορίζοντα στη θέση του ενός τρίτου, είναι συχνά πιο εντυπωσιακή, από την τοποθέτησή του στο μέσον, αλλά θα μπορούσε επίσης να μπει κοντά στο κάτω μέρος, στο ένα τέταρτο ή στο ένα έκτο.
Η εφαρμογή του κανόνα των τρίτων δεν είναι υποχρεωτική. Κατά την τοποθέτηση στοιχείων για μια εντυπωσιακή σύνθεση, ο καλλιτέχνης θα πρέπει να λάβει υπόψη του πολλούς παράγοντες, όπως το χρώμα, την κυριαρχία, το μέγεθος, την ισορροπία και την αναλογία. Συχνά ένα συγκεκριμένο ποσοστό ανισορροπίας ή έντασης μπορούν να κάνουν μια εικόνα περισσότερο εντυπωσιακή. Αυτό έχει να κάνει με την διαίσθηση και τα αισθήματα των καλλιτεχνών σε σχέση με το θέμα τους. Ο καθένας μας είναι μοναδικός και θα έπρεπε να αγωνιζόμαστε σκληρά, για να διατηρούμε την διαφορετικότητά μας, τα αισθήματα και τις εντυπώσεις μας για το θέμα που επιλέγουμε.
Εν συντομία, η αναλογία είναι ένα στοιχείο απεικόνισης για το οποίο θα πρέπει πάντα να είστε ενήμεροι, αλλά θα πρέπει επίσης να καταλάβετε, ότι άλλοι παράγοντες σχετικοί με την απεικόνιση, μαζί με τη μοναδική σας ευαισθησία για τα θέματα, θα σας καθοδηγούν στη τοποθέτηση αντικείμενων στο στόχαστρο σας. Η κατανόηση της αναλογίας και ποικίλλων στοιχείων απεικόνισης είναι μόνο οδηγοί και πάντα θα πρέπει να ακολουθείτε τα ένστικτά σας, συνδυασμένα με τη γνώση σας. Ποτέ να μη φοβάστε να πειραματίζεστε, να δοκιμάζετε κάτι εντελώς διαφορετικό και να μαθαίνετε από τις επιτυχίες, αλλά και από τις αποτυχίες σας. Επίσης να προσπαθείτε να είστε ανοικτοί με τις νέες τεχνοτροπίες, τις τεχνικές και τις ιδέες. Να μοιράζεστε τις σκέψεις σας με άλλους καλλιτέχνες και έτσι θα βελτιώσετε γρήγορα τις συνθετικές σας δεξιότητες.
Το φιλμ των 35 mm έχει διαστάσεις 36 mm επί 24 mm (λόγος 3:2), ο λόγος της χρυσής τομής.
Loukas Samaras
Το χάος και η απλότητα έναντι της πολυπλοκότητας.
Το χάος είναι μια αποδιοργανωμένη κατάσταση στοιχείων και απαντάται συχνά στη φύση. Ο σκοπός πολλών φωτογράφων είναι, να τραβήξουν μια φωτογραφία, που να παρουσιάζει μια βασική οργάνωση για να δει ο θεατής, αλλά αφήνει και αρκετό χάος στο κάδρο, ώστε ο θεατής να πρέπει να καταβάλλει κάποια προσπάθεια για να εξερευνήσει και να εκτιμήσει πλήρως την εικόνα. Οι νέοι φωτογράφοι συχνά εμπερικλείουν πάρα πολλά στοιχεία στις εικόνες τους και επίσης μπορούν να βελτιώνουν τη σύνθεσή τους αφαιρώντας επουσιώδη στοιχεία. Ωστόσο μια εικόνα που είναι πολύ απλή, αποτυγχάνει να κρατά την προσοχή κάποιου. (π.χ. ένα φύλλο δένδρου φωτογραφημένο έχει ενδιαφέροντα στοιχεία, αλλά μετά από λίγο δεν μπορεί να κρατήσει την προσοχή του παρατηρητή).
Η ικανότητα να εισάγεις και να χειρίζεσαι σύνθετα στοιχεία μέσα στο κάδρο και ακόμη να παράγεις μια εντυπωσιακή σύνθεση, απαιτεί μια ωρίμανση της όρασης, που χρειάζεται κάποιο χρόνο για να αναπτυχθεί. Επίσης το φιλμ μεγάλου φορμά, βοηθάει συνθέσεις με περισσότερες λεπτομέρειες και πολυπλοκότητα, από ότι το φιλμ 35 mm και οι αντίστοιχες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές.
Το μέγεθος και ο τύπος της φωτογραφικής μηχανής επηρεάζει το θέμα και την σύνθεση της εικόνας.
Aβραάμ Παυλίδης
Περίληψη και συμπέρασμα
Η κατανόηση των στοιχείων της οπτικής σχεδίασης και πως αυτά μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματά μας, μπορούν να μας βοηθήσουν να κάνουμε τις φωτογραφίες μας πιο ωραίες. Ωστόσο, να θυμάστε ότι κανένας κανόνας ή οδηγία δεν μπορεί ποτέ να εγγυηθεί επιτυχία. Μια επιτυχημένη εικόνα εξαρτάται από ένα πλήθος πραγμάτων που πρέπει να συνυπάρχουν όπως: η στιγμή, ο φωτισμός, το χρώμα, η σύνθεση, αλλά και ένα κοινό ευαίσθητο, σ' αυτό που προσπαθείτε να του μεταβιβάσετε.
Είναι πιθανό πολλοί καλλιτέχνες να φωτογραφίζουν με τη διαίσθησή τους και να διευθετούν τα στοιχεία έτσι ώστε να "μοιάζουν εντάξει", και αφού τέχνη είναι εν μέρει ένας τρόπος έκφρασης και εξωτερίκευσης των συναισθημάτων μας, να μην απαιτείται κανένας κανόνας.
Όπως και ο Freeman Patterson το έθεσε τόσο ωραία: "η καλή σύνθεση είναι πάντα αρμονική με την απεικόνιση του θέματος που φωτογραφίζεται" (Art of seeing, 1985).
Τα στοιχεία απεικόνισης μπορούν να συγκριθούν με τις κλίμακες της μουσικής, που είναι τα σημεία αφετηρίας γύρω από τα οποία δημιουργείται η μουσική, αλλά από μόνα τους είναι μόνο δομικοί λίθοι.
κείμενο: R. Berdan
επιμέλεια: J.Eco
Στοιχεία Κινηματογράφου, ο κανόνας της χρυσής τομής
Η χρυσή τομή και ο κανόνας των τρίτων
Το γραμμικό στοιχείο στην σύνθεση
Το τετράγωνο κάδρο και η καλλιτεχνική φωτογραφία
Η σημειολογία των γραμμών στο κάδρο
Η σύνθεση της φωτογραφίας
Η σημειολογία του χρώματος
Η Φωτογραφία ως σκηνοθετική πράξη
